Сөз бостандығын қорғау халықаралық қоры
Международный фонд защиты свободы слова
The International Foundation for Freedom of Speech Protection

Бізді жаңа заңмен қорқыта ма?

20 ақпан 2019

Ғылыми зерттеулер, заң жобалары, бұйрықтар және басқа да құжаттар бұл оңай оқылатын емес, олар іс арасында, шай үстінде нашар қабылданады. Сондықтан  тағдыршешті жаңалықтарды қоғам түсінеді, онда бірдеңені өзгерту мүмкін емес, тек қана шағымдармен ауаны шайқау ғана қалады.

 

Біздің лауазымды адамдарымыз болашақтағы БАҚ туралы заңды дайындады.

 

21 қарашада XI медиақұрылтайда Ақпарат және коммуникациялар министрлігінің БАҚ саласындағы мемлекеттік саясат  департаментінің директоры Бекзат Рахимов: «Бұл заң қандай болады - біз бұл туралы ойлап жатырмыз. Біз зерттеу жұмыстарын жүргіздік, нәтижелер сарапталу сатысында. Алдымен ведомствоаралық пікірталас болады, онда талқылау үшін жұртшылыққа қандай нұсқаны таңдау керектігін шешетін боламыз», - деген болатын.

 

Басқаша айтқанда, 2017 жылғы БАҚ туралы заңға түзетулер енгізуде өзін жақсы көрсеткен технология жоспарлануда: Үкіметке жағымды ғалымдар (журналистер емес!) өз ұсыныстарын енгізеді, министрліктің шенеуніктері олардан лайықты деп есептейтіндерді таңдайды, содан кейін ведомствоаралық (тағы да шенеунік ) комиссия тағы да күмәнді жаңалықтарды жоққа шығарады.

 

Осылайша жасалған қорытынды өнім жұртшылыққа ұсынылады. Жұртшылық өз есебінен министрліктің жұмыс тобына барады. Ұсыныстары ұсынылған өзгерістердің жалпы тізбесіне ұқыпты енгізіледі. Бұл гроссбух үкіметке қайтадан беріледі, яғни оны барлық министрліктер мен ведомстволардың кабинеттік бірлестіктерде қайтадан толықтырады. Келесісі әртүрлі заң жобаларын талқылайтын Парламенттің төменгі палатасында. Заң жобасының ресми әзірлеушісі - ҚР АКМ өз ішінен шыққан баласын  қорғайды. Ал егер қабырғаға кенеттен, даулы ұсыныстар айтылса қайтадан Үкіметке жібереді. Қайда, нақты кімге? - біз өткен жолы депутаттар мен туған министрліктен білуге тырыстық, бірақ олар арашалап қалған жоқ. Алайда, «жалпы Үкіметтің» қарары дауыс берушілер үшін қасиетті болды.

 

БАҚ туралы болашақ жаңа заң жұртшылықтың нақты қатысуымен жасалуы үшін «Әділ сөз» белгілі публицист Вадим Борейкоға ақпарат министрлігінің ақшасы үшін министрлікке жақын топ ұсынатын жаңалықтарды кеңінен түсіндіруді ұсынды.   Біздің сайттан оның талдауын қараңызhttp://www.adilsoz.kz/politcor/show/id/249/parent/2 фейсбукта Вадимнің парақшасынан  странице Ғылыми зерттеулердің өзі - http://www.adilsoz.kz/politcor/show/id/242/parent/2

 

Журналист Борейконың тапқан мәселелері жаңа заңның негізіне қойғысы келетін ғылыми зерттеулердің бәрі емес. «Әділ сөз» бұрын-соңды жазған: «Олар бұқаралық ақпарат құралдарын құрудағы кедергілер туралы, үнсіз шектеулер мен жазалар туралы, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің зерттелетін ұлттық құжаттар тізімінен жоқтығы (бұған моральдық зиянды әдейі келтірмеу не себептен назар аударылмайды?)». Шектеусіз шектеулер туралы заң? Желідегі БАҚ-ты тіркеу кезінде «тарату аумағы»? Және аккредитация?

 

Төбелестен кейін жұдырықтаспау үшін: құрметті халықаралық ұйымдардың ұсыныстарын, танымал ғалымдардың зерттеулерін, отандық үкіметтік емес ұйымдардың жұмыстарын оқимыз, мысалы, ҚР «ҚР сөз бостандығының кепілдіктері туралы» және «ҚР бұқаралық ақпарат құралдары туралы» Заң жобасының тұжырымдамасын оқимыз».  «(http://www.adilsoz.kz/politcor/show/id/203) -  осыдан кейін біз өз ұсыныстарымызды  ұсынамыз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өз сұрағыңызды қойыңыз