Жоғарғы Сот Төрағасына ашық хат

Қазақстан Республикасы

Жоғарғы Сотының

Төрағасы А.А.Мерғалиев мырзаға

«Әділ сөз» халықаралық сөз бостандығын қорғау қоры өзінің жарғысы мен сөз бостандығын қамтамасыз ету және журналистер құқығын қорғау міндеттерін басшылыққа ала отырып, 2025 жылдың 18 тамызында Шымкент қаласы әкімінің орынбасары Руслан Берденовті өлтіруге оқталу ісі бойынша сот процесі кезінде орын алған оқиғаға байланысты Сізге ашық хат жолдайды.

Отырыс барысында төрағалық етуші судья Әбинұр Қарабаев журналистер мен сот процесіне қатысушылардың алдында судьяның жоғары мәртебесіне сәйкес келмейтін әрекетке барды: ол астаналық журналист Ботагөз Омароваға көпшілік алдында тілін шығарды. Бұл сәт видеоға түсіп қалып, әлеуметтік желіде жарияланды.

«Масс-медиа туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабы журналистке ашық сот отырыстарына қатысуға және кәсіби қызметіне қажетті ақпаратты алуға, сондай-ақ аудио-видео жазбалар жүргізуге құқық береді.

Сонымен қатар, Судья әдебі кодексінің 4-бабының 4-тармағында судьялардың сот отырысы залында отырғандардың барлығына қатысты этикалық нормаларды сақтау қажеттігі тікелей көрсетілген:

«Сот талқылауы кезінде судья: - әдепті, сыртқы келбеті сай, сот отырысын өткізудің дұрыс мәдениетін сақтауға, сондай-ақ тәртіпті сақтауға, процеске қатысушылардың барлығына және сот қызметкерлеріне құрмет көрсетуге міндетті».

Осылайша, судья Қарабаевтың іс-әрекеттері аталған нормаларға қайшы келеді.

Осыған байланысты сізден:

1. Судья Әбинұр Қарабаевқа қатысты оқиғаның мән-жайы бойынша тергеу жүргізілуін.

2. Судья әдебі кодексінің және «Сот жүйесі мен судьялардың мәртебесі туралы» Заңының шеңберінде мұндай мінез-құлыққа жол берілгендігіне ресми баға берілуін.

3. Заңбұзушылық расталған жағдайда, судьяға тәртіптік жаза қолданғаны-қолданбағаны туралы хабарлауды.

4. Болашақта осындай жағдайлардың алдын алу үшін қандай механизмдер бар екенін түсіндіруді.

Осы істің маңыздылығын және сот жүйесіне ашықтық пен сенімді қамтамасыз ету қажеттілігін ескере отырып,  ашық хатты заңда белгіленген мерзімде қарап, ресми жауап беруіңізді сұраймыз.