28 қазан
Михаил Козачков, Telegram каналы Kozachkov offside (Алматы)
Михаил Козачков мақаласында аты аталған сарапшыдан сотқа дейінгі талап-арыз алды
28 қазанда Kozachkov offside Telegram арнасының авторы, журналист Михаил Козачков мақаласында аты аталған сарапшының адвокаты Николай Колесниковтен сотқа дейінгі шағым алғаны туралы хабарлады.
Бұған дейін журналист Ақтөбе облысының тұрғыны А.Жанпейісовтің ел Президентіне анасының пойыз дөңгелектерінің астында қайтыс болуына байланысты видеоөтінішін жариялаған. Трагедияны тергеу барысында үш қылмыстық іс қозғалды. Сол қылмыстық істің бірі ҚР ҚК 420 – «сарапшының көрінеу жалған қорытындысы» бабы бойынша қозғалған. Журналист сарапшылардың қорытындыларына қатысты күдікті мәліметтер, сарапшының жалған қорытындысы туралы бап бойынша қозғалған тергеудің егжей-тегжейлері туралы айтты.
«Мен бұл оғаш нәрселер туралы айттым, содан кейін Колесниковтың адвокаты маған 420-бап бойынша тергеу тоқтатылғанын алға тартып, мен ұсынған ақпаратты жоққа шығаруды талап етіп, сотқа дейінгі талап-арыз жіберді», - деп жазады Козачков.
Журналист тергеудің жабық болғанын, бірақ кейін қайта басталғанын білді. Бас көлік прокуратурасы теміржолдағы жантүршігерлік оқиға бойынша материалдарды зерттеген барлық сарапшылар мен қызметкерлерден жауап алу қажет деп есептейді.
29 қазан
Кирилл Бердецкий, Taraznews.kz (Тараз)
Тараз қаласының тұрғыны Instagram желісінде өзінің суретін жариялағаны үшін сотқа дейінгі шағым түсірді
Taraznews.kz паблигінің модераторы Кирилл Бердецкий Тараз қаласының тұрғынынан Instagram желісіндегі жазбаға байланысты сотқа дейінгі шағым алды.
2024 жылдың 15 қазанында Taraznews.kz парақшасында өткен жылдың соңында болған оқиға туралы жазба жарияланды. Жазба «Покупатели обнаружили гвоздь в слоеной булочке» деген бейнероликпен жарияланды. Бейнероликте тұтынушының суреті көрсетілген.
«Дәл емес ақпаратқа сәйкес, жанжал туындамас үшін «KAAN» ЖШС басшылығы 50 мың теңгемен жағдайды реттеді», - делінген хабарламада.
Сотқа дейінгі шағымның авторы бұл ақпараттың сенімсіз екенін және оның ар-намысына, абыройына және іскерлік беделіне, сондай-ақ супермаркетке нұқсан келтіретінін алға тартады. Сондай-ақ, Тараз қаласының тұрғыны өзінің суреті бар видеоны рұқсатсыз жариялауды заңсыз және ҚР Азаматтық кодексінің 145-бабына қайшы келеді деп санайды.
Шағым авторы теріске шығаруды Taraznews.kz парақшасында «тиісті кешірім сұрауды» жариялауды және оның суреті бар барлық видеоларды Instagram парақшасынан «және ұқсас суреті бар басқа ықтимал интернет-ресурстардан алып тастауды талап етеді».
Әйтпесе, Тараз тұрғыны тиісті талап-арызымен сотқа жүгінетінін мәлімдеді.
«Әділ сөз» қорының түсініктемесі
«Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» Заңның 18-бабының 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес, пайдаланушылар контентті орналастыру және тарату кезінде, егер бейнеленген тұлғаны пайдалану конституциялық құрылысты, қоғамдық тәртіпті, адам құқықтары мен бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын қорғау мақсатында жүзеге асырылса, бейнеленген тұлғаның келісімін талап етпейді.
29 қазан
Данияр Әділбеков, «Дикая орда» (Астана)
Журналистер журналист Данияр Әділбековті қорғап, президентке ашық хат жолдады
29 қазанда Қазақстанның журналистік және медиа қоғамдастығы журналист Данияр Әділбековті қорғау мақсатында Қазақстан Республикасының Президентіне ашық хат жолдады.
«Біз, Қазақстанның журналистік және БАҚ қауымдастығы бұл қоғамдық қауіп төндірмейтін құқық бұзушылықтар үшін пропорционалды емес жаза екеніне сенімдіміз.
Сот үкімінің қисынсыздығы айыптау негізі жәбірленушілердің айғақтарынан басқа, Даниярдың жазбалары жәбірленушілердің ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін сараптамалардан ғана алынғандығында. Оның үстіне мұндай іс тек азаматтық сотта қаралады, бұл АК-ның 143-бабында анық көрсетілген.
Сондай-ақ, Әділбековтің қылмыстық процесте берген мәліметтерінің жалғандығы тек жәбірленушілердің айғақтарымен дәлелденбейтініне сенімдіміз. Билік бұл ақпараттың жалғандығын ешбір жағдайда растаған жоқ, ал қорғау тарапы бұл ақпаратты Даниярдың ашық дереккөздерден алғанын дәлелдейтін жеткілікті құжаттық дәлелдемелерді сотқа ұсынды», - делінген президентке жолданған хатта.
БАҚ қауымдастығы мемлекет басшысын қоғамдық қауіп төндірмейтін құқық бұзушылықтар үшін шамадан тыс жазаға назар аударуға, «баспасөз институтының жойылуына жол бермеуге және Қазақстан Республикасының 20-бабында кепілдік берілген сөз бостандығын қорғауға, Қазақстан Республикасының Конституциясы және Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 19-бабын сақтауға» шақырады.
Естеріңізге сала кетейік, 18 қазанда Астананың Қылмыстық істер жөніндегі ауданаралық соты Telegram арнасының авторы Данияр Әділбековті көрінеу жалған сөз таратты және көрінеу жалған ақпарат таратты деген айыппен 4,5 жылға бас бостандығынан айырған болатын.
Тергеу және сот отырыстары барысында Әділбековтың адвокаттары оған тағылған айыпты көрінеу жалған айыптауды заңсыз деп мәлімдеді, өйткені Әділбеков тек мұнай саласындағы күмәнді мәселелерге назар аудару үшін ғана баяндаған.
18 қазанда «Әділ сөз» сөз бостандығын қорғау халықаралық қоры Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің кейбір баптарының журналистерге және онлайн-платформаларды пайдаланушыларға қатысты қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы мақалаларға қолданылуына алаңдаушылық білдірген мәлімдеме жасады. «Әділ сөз» мұндай тәжірибе журналистердің кәсіби қызметін жүзеге асыру мүмкіндігін азайтады және сөз бостандығы қағидаттарына қайшы келеді деп санайды.
«Біз журналистер мен онлайн-платформаларды пайдаланушылар қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы хабарламалар бар масс-медиадағы мақалаларға байланысты көрінеу жалған мәлімдемелер үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылмауы керек деп есептейміз», - делінген қордың мәлімдемесінде.
30 қазан
Данияр Әділбеков, «Дикая орда» (Астана қ.)
Аида Балаева Данияр Әділбековтің үкіміне пікір білдірді
Қазақстанның Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева 4,5 жылға бас бостандығынан айырылған журналист Данияр Әділбековтің үкіміне пікір білдірді.
BES.media журналистері Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаевадан кейбір қазақстандық шенеуніктердің төңкеріс әрекетіне қатысқанын, бірақ шартты түрде сотталғанын ескеріп, бұл үкім тым қатал емес пе деп сұрады.
«Ең алдымен, сот биліктің тәуелсіз тармағы екенін түсіну керек. Сондықтан сот процесіне ешкімнің және менің де араласуға құқығым жоқ. Бұл, біріншіден. Екіншіден, менде мерзім бойынша сұрақтар бар. Бірақ бұл ретте бірінші сатыдағы соттың шешіміне наразы болған адам жоғары тұрған органдарға шағымдануға құқылы», - деп жауап берді министр.
30 қазан
«Ақ Жайық» (Атырау)
Спорт клубы мемлекеттік сатып алулар сайтындағы деректерге негізделген мақаланы жоққа шығаруды талап етті
«Ақ Жайық» редакциясына «Барсы Атырау» ЖШС-нен теріске шығаруды талап еткен сотқа дейінгі талап-арыз түсті. Оған Айнұр Сапарованың 2024 жылғы 4 қазандағы «Женской сборной клуба «Барсы Атырау» выделена рекордная сумма» деген мақаласы себеп болды.
«Барсы Атырау» баскетбол клубының лауазымды тұлғаларынан ақпарат сұрамай-ақ, клубтың қызметі туралы жалған ақпарат жариялаған, сондықтан мақалада дұрыс емес ақпаратты көрсеткен. Ақпаратты бұрмалау және бұрмалау клубтың беделіне теріс әсер етуі мүмкін, сонымен қатар жанкүйерлер мен серіктестер арасында түсініспеушілік тудыруы мүмкін», - делінген шағымда.
Айнұр Сапарованың айтуынша, мақалада айтылған ақпарат мемлекеттік сатып алулар порталынан алынды. Сонымен қатар, мақаланы дайындау кезінде журналист компанияға телефон соқты. Өзін PR-менеджермін деп таныстырған бойжеткен журналистің сұрақтарын басшылыққа жеткізуге уәде беріп, контактлерді жазып алған, бірақ Айнұрға ешкім хабарласпады, журналист түсініктеме ала алмады.
