Әрбір мессенджерге – арнайы өкіл!
Шетелдік әлеуметтік желілер мен мессенджерлерді шектеу туралы ұсыныстарды мемлекеттік органдар бірнеше жылдан бері ұсынып келеді. Ақырында, осы ұсынысты өткен жылы олар балалардың құқықтарын қорғау туралы заң жобасына қосты. Айтуларынша, мұның бәрі кибербуллингпен күресу үшін енгізілуде. Бұл азаматтардың ашуын тудырды. Дегенмен…
9 наурызда Парламент Мәжілісі екінші оқылымда заң жобасын қабылдады, соған сәйкес қорқыту немесе қудалау деп танылған кез-келген мазмұн 24 сағат ішінде жойылуы керек. Олар тіпті бұл қалай жұмыс істейтінін ойластырды: күніне 100 мыңнан астам адам кіретін кез-келген әлеуметтік желі немесе мессенджер Ақпарат және қоғамдық даму министрлігімен байланыс өкілін тағайындауы керек. Егер министрлік қандай да бір хабарламаны қорқыту немесе қудалау деп шешсе және тиісті бұйрық жіберсе, арнайы өкіл мұндай мазмұнды 24 сағат ішінде жоюға міндетті болады.
Мәжілісте Министрлік қандай әдістеме бойынша буллингті анықтайтынын түсіндірмеді. Бірақ Марк Цукербергке Қазақстанда офистер ашудың қажеті жоқ деп сендірді, тіпті қашықтан жұмыс істей алатын қызметкерді тағайындау жеткілікті болады.
Депутаттардың айтуынша, Қазақстан Facebook және Instagram-мен алдын ала келіскен.
«Әділ сөз» пікірі:
ҚР Қылмыстық және әкімшілік кодекстерінде кибербуллинг ұғымы жоқ, оны жасағаны үшін қандай да бір жаза жоқ, Қазақстанда кибербуллинг жасағаны үшін зерттеулер мен статистика жоқ.
«Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» заңға түзетулер енгізу туралы ұсыныс үлкен алаңдаушылық туғызады. Осыған сәйкес азаматтар бала кибершабуылға ұшыраса ол туралы сотқа емес, уәкілетті органға, яғни Ақпарат және қоғамдық даму министрлігіне жүгінеді. Сол сияқты, заң жобасы сот емес, сол уәкілетті орган онлайн-платформалар орындауға міндетті шешімдер қабылдау құқығын беруді ұсынады. Әлбетте, бұл АҚДМ мамандарының сарапшы-филолог және судья біліктілігіне ие екендігін білдіреді. Егер олай болмаса, сын қайда, қудалау қайда және т. б.толық озбырлық басталады.
Ұсынылған шаралар кибербуллингке қарсы күреске ешқандай ықпал етпейді, бірақ интернетке бақылау орнатудың жасырын әрекеті болып табылады. Әлемде 200 мемлекеттің тек 12 елінде мессенджерлер мен әлеуметтік желілер бұғатталған. Сонымен қатар, бұл елдерді дамыған елдерге жатқызу қиын, бірақ олар сөз бостандығы рейтингісінде сөзсіз аутсайдерлер.
Қазақстанда жұмыс істейтін танымал әлеуметтік желілер мен мессенджерлер зорлық-зомбылық, балаларды сексуалдық қанау, теріс пайдалану/қысым көрсету, өшпенділікті, өзін-өзі өлтіруді насихаттау, сондай-ақ басқа да құқыққа қарсы контент сияқты тақырыптарға ақпаратты таратуға тыйым салатын мәжбүрлеу сипатындағы шаралар кешенін сақтайды және қолданады.
Сарапшылардың пікірінше, бұл заң жобасын қабылдау ақпарат алу және тарату құқығын шектеу сияқты жағымсыз салдарға әкеледі. Соңғы сөз Сенатта.
