Журналист-зерттеушілерге көмек

«Справедливость для журналистов» қоры жыл сайынғы зерттеу гранттарын алуға өтініштер қабылдайды. БАҚ қызметкерлеріне қарсы қылмыстарды журналистік зерттеуге өтініштер 2022 жылдың 20 наурызына дейін онлайн-форма  арқылы қабылданады.

Гранттың максималды сомасы $80,000. Грант журналистік зерттеуге қажетті жол жүру және өзге де шығындарды, соның ішінде әуе жолын, қонақүйлерді, жердегі жол жүруді, аудармашыларды және жобаның қолайлы ұзақтығы үшін ақылға қонымды төлемдерді қамтиды. Өтініштерді іріктеу кезінде Қор есеп беру процедуралары қатаң және табысты, тәжірибелі, беделді бұқаралық ақпарат құралдарына және үкіметтік емес ұйымдарға артықшылық береді.

«Справедливость для журналистов» қоры-тәуелсіз, қандай да бір саяси ұйымға бағынышты ұйым емес және ешқандай саяси күн тәртібін қолдамайды. Қор Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясын басшылыққа алады, онда басқаларымен қатар наным-сенім бостандығы және оларды еркін білдіру құқығы бекітілген; бұл құқық кез-келген бұқаралық ақпарат құралдары арқылы және шекараға қарамастан, кедергісіз өз пікірін ұстану және ақпарат пен идеяларды іздеу, алу және тарату еркіндігін қамтиды.

2022 жылы «Справедливость для журналистов» қоры келесі тақырыптарды зерттеуге гранттар береді:

1. Медиа қызметкерлеріне физикалық шабуылдарды, сондай-ақ журналистерді қудалау және қорқыту науқандарын зерттеу: 

·Үкіметтер мен корпорациялардағы сыбайлас жемқорлықты, ашықтықты және клептократияны зерттеу;

·Қаржылық қылмыстарды/ұйымдасқан қылмысты тергеу жөніндегі халықаралық жобаларға қатысуды;

·Мұнай-газ және тау-кен өнеркәсібін зерттеу;

·Ұлттық қауіпсіздік мүддесінде немесе соғыстың алдын-алу немесе жүргізу мақсатындағы жүргізілген әскери шығыстарды зерттеу;

·Кавказ бен Орталық Азиядағы журналистер мен олардың отбасыларына қатысты ұрлау мен азаптауды зерттеу; 

·Көші-қон мәселелерін зерттеу (мысалы, Беларусь немесе Ауғанстан шекарасындағы көші-қон дағдарысы); 

·Ұлтшылдық қозғалыстардың қысымына тап болу мәселелерін зерттеу (мысалы, АҚШ, Ұлыбритания, Италия, Венгрия);

·Гендерлік қауіп-қатерлерді зерттеу (мысалы, журналистік тергеулерге қатысатын әйелдерге шабуыл жасау).

2.Пегасус жобасының географиялық ауқымынан тыс елдерде медиа қызметкерлерді заңсыз тыңдау/қадағалау жағдайларын зерттеу (мысалы, Орталық Азияда журналистерді қудалау үшін технологияларды пайдалану).  

3.Зорлық-зомбылыққа, қатыгездікке, қудалауға немесе мәжбүрлі эмиграцияға ұшыраған БАҚ қызметкерлерінің отбасыларына әсерін зерттеу (мысалы, Ресейден/Шешенстаннан, Беларусиядан, Тәжікстаннан немесе Қазақстаннан кеткендер);

4.Тәуелсіз БАҚ-тың мақалалары үшін құнды құжаттар мен материалдарды ұсынатын ақпарат берушілерді  қудалау жағдайларын зерттеу;  

5.Тәуелсіз БАҚ пен БАҚ қызметкерлеріне қарсы зорлық-зомбылық, қудалау және қудалаудың негізгі кінәлілері мен сыбайластарын тергеу, анықтау және әшкерелеуді зерттеу;

6.Қор SLAPP-тың заңды тетіктерін қолдана отырып, шабуылдарды зерттеу және хабардар ету үшін гранттар бөлуді жалғастырады (қоғамның қатысуына қарсы стратегиялық талаптар) және Ұлыбритания мен Еуропада да, бүкіл әлемде де SLAPP-қа қарсы алға жылжуға ықпал ететін өтініштерді қолдайды. Әр түрлі елдердің үкіметтері журналистерді үндемеу үшін қолданатын заңдар мен әдістерді зерттеу туралы ұсыныстарға ерекше назар аударады, атап айтқанда:

·Беларусь, Қытай, Гонконг, Түркия және Мьянмада кәсіби және азаматтық журналистерді  еркін ұстау үшін қолданылатын заңдар;

·Тәуелсіз журналистиканы басу үшін арнайы жасалған заңдар (мысалы, Ресейдегі шетелдік агенттер туралы заң; оппозициялық БАҚ «экстремистік», террористік және ұлттық мүдделерге зиян келтіретін заңдар; COVID-19-ға қарсы шаралар сылтауымен тәуелсіз БАҚ жұмысын шектеу).

Қордың қамқоршылық және сарапшылар кеңесі Қордың өлшемдеріне жауап беретін келіп түскен барлық өтініштерді қарайды. Грантқа өтініште қарастырылатын бюджет егжей-тегжейлі және зерттеу жобасының негіздемесі болуы тиіс (500 сөз шамасында болуы керек). Сипаттамада тергеудің жаңалығы мен маңыздылығы неде және оның ықтимал пайдасы қандай екендігі көрсетілуі керек. Өтініште есеп жоспары, жобаны іске асыру мерзімі, сондай-ақ оның нәтижесінде жарияланатын материалдардың сипаттамасы болуға тиіс. Сондай-ақ БАҚ тарапынан жобаға әлеуетті қызығушылықтың болуын көрсету талап етіледі.

Қордың қамқоршылар және сарапшылар кеңесі өтініштерді 2022 жылдың сәуір айында қарастырып, 2022 жылдың 3 мамырында Дүниежүзілік баспасөз бостандығы күніне орай өз шешімін жариялайды.  

Гранттар бағдарламасы бойынша барлық сұрақтармен info@jfj.fundхабарласыңыз.