Қазақстандағы сөз бостандығының бұзылуы 2022 жылдың 3-10 қарашасы аралығы
«Әділ сөз» сөз бостандығын қорғау халықаралық қоры 2022 жылдың 3-10 қарашасы аралығында Қазақстандағы сөз бостандығы, ақпарат алу және тарату құқығының жағдайына зерттеу жүргізді.
3 қараша
Айжан Әуелбекова, «Время» (Тараз)
Полиция мен прокурор журналистке шабуыл жасау ісін жапты
«Время» газетінің Жамбыл облысындағы меншікті тілшісі Айжан Әуелбекова «Обидеть журналиста может каждый?» деген мақаласында кәсіби қызметіне кедергі келтіру және заңсыз бас бостандығынан айыру туралы өзінің арызы бойынша тергеудің барысы туралы айтты.
Оқиға 21 маусымда журналист Тараздағы «Көне Тараз» тарихи этно-мәдени кешені аумағында орналасқан Арбатта сауда туралы репортаж жасау кезінде болған. Бұл кейбір саудагерлерге ұнамай, журналистің телефонын тартып алмақ болып, оны айыптап, кейін сауда нүктелерінің біріне қамап тастаған. Айжан полицияға өзіне шабуыл жасалып, заңсыз ұсталғаны туралы хабарлаған соң ғана босатылған еді.
Сол күні журналист полицияға арыз жазып, оны ОП-1 Анықтау бөлімінің бастығы Азамат Омаров қабылдаған. Айжан Әуелбекованың хабарлауынша, бір аптадан кейін оған учаскелік полиция қоңырау шалып, істің оларға берілгенін және оны тезірек жабу керек екенін айтқан.
Кейін журналистің адвокатының сұрауына Тараз прокуроры «22 маусымда учаскелік инспектор Дәулетқұлов қылмыстық құқық бұзушылық құрамының болмауына байланысты істі номенклатуралық істен шығарды» деп хабарлаған.
«30 маусымда eOtinish бағдарламасы бойынша Жамбыл облысының прокуратурасына Омаров пен Дәулетқұловтың әрекетіне қатысты шағым және қосымша шағым жіберілді. 26 шілдеде сол eOtinish сервисі арқылы Бас прокуратураның Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің Жамбыл облысы бойынша департаментінен (ҰҚПСиМУ) көрсетілген фактілерде қылмыстық құқық бұзушылық белгілері бар екендігі туралы жауап берілген. Осыған байланысты осы жылдың 25 шілдесінде
Жамбыл облысы бойынша ҚБПСС бұл фактіні АЕАК-на тіркеп, материал процессуалдық шешім қабылдау үшін Тараз прокуратурасына жіберілді», - дейді заңгер Кенжебек Шалтай.
Алайда, 3 қыркүйекте адвокатқа Құқықтық статистика комитетінің бөлім басшысы Д.Райымқұловтың қолы қойылған бұл фактіде қылмыстық құқық бұзушылық белгілерінің жоқтығы туралы жауап келген.
«Прокурор Омаров пен Дәулетқұловтың Қылмыстық іс жүргізу кодексінің нормаларына сәйкес қылмыстық істі жан-жақты, толық және объективті зерделеу бойынша заңда көзделген шараларды қолданбағанына көз жұмады», - деп жазды Айжан.
3 қараша
Парламент сайлау туралы заңға сайлауды дайындау мен өткізу кезінде шетелдік араласуға жол бермеу туралы жаңа тармақ енгізді
3 қарашада Сенат «Қазақстан Республикасының кейбір конституциялық заңдарына Мемлекет басшысының 2022 жылғы 16 наурыздағы Жолдауын іске асыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Конституциялық заң жобасына түзетулерді қабылдады.
Оның ішінде Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы «1995 жылғы 28 қыркүйектегі ҚР Конституциялық заңына» сайлау құқығының қағидаттары «3-бабы мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылды:
«4. Сайлауды дайындау және өткізу кезінде шетелдік араласуға жол берілмейді».
7 қарашадағы брифингте Қазақстанның Әділет вице-министрі Алма Мұқанова Азаттықтың «шетелдік араласу» деген не және ол нені білдіруі мүмкін екенін түсіндіру туралы сауалына: «бұл ақпараттық бөлігіне араласу яғни қысым. Бұл мемлекеттік органдардың тиісті ақпараттық жүйелері ұшыраған кезде технологиялық болып табылады. Бұл қолданыстағы процедураларға сәйкес анықталуы мүмкін ішкі технологиялар. Айта кету керек, бұл заң жобасында оны бекіту (шетелдік араласуға жол бермеу. - Азаттық) қағидат деңгейінде. Барлық мемлекеттік органдар, сайлау процесіне қатысушылар осы қағидаттан — ішкі сайлау процестеріне шетелдік араласуға жол бермеуге негізделуі тиіс» деп жауап берді.
Одан әрі «ақпаратқа шетелдік араласу» туралы нақтыланған сұраққа вице-министр: «Бұл кешенді мәселе. Оған біржақты жауап беру мүмкін емес. Бұл қолдануға болатын әртүрлі технологиялар» деп жауап берді. Сондай-ақ спикер басқа елдердің заңдарында да «шетелдік араласу» деген толық ұғым қарастырылмағанын, өйткені қоғамдық қатынастардың үнемі дамып келе жатқанын атап өтті.
Шетелдік араласуға не жататынын және не жатпайтынын тізімдеу мүмкін емес. Осыған байланысты шетелдік юрисдикциялардың, шетелдік тұлғалардың біздің ішкі процестерімізге ешқандай жолмен араласпауы қағидаты бекітілді, деді вице-министр.
3 қараша
Ләззат Төлемісова, Амангелді Батырбеков, «С-Информ» (Сарыағаш қ., Түркістан облысы)
«Заңғар-Медет» төрағасының журналист Амангелді Батырбековке қарсы талабы қараусыз қалды
Түркістан облысы Сарыағаш аудандық соты «Заңғар-Медет» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Ләйла Дарханбаева мен Гүлшан Артықбаеваның ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау туралы республикалық «С-Информ» газетінің редакторы Амангелді Батырбековке және басылымның тілшісі Лаззат Төлемісоваға қарсы талабын қараусыз қалдырды.
3 қараша
Сабыр Мақажанов, Pravo.kz (Талдықорған қ.)
Сот шенеуніктің журналистке қарсы арызы бойынша процесті жауып тастады
Мамыр айынан бері Алматы облысы Талдықорған қалалық сотында ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Алматы облысы бойынша департаментінің Әдеп жөніндегі кеңесінің төрағасы Ләззат Бейсекұлованың ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау туралы талап-арызы қаралуда.
Талап арызда қоғам белсендісі Любовь Гаркуша мен Pravo.kz бас редакторы Сабыр Мақажановтан 1 млн. теңге көлемінде моральдық зиянды өндіру, мақаланы теріске шығару туралы айтылады.
Сотқа жүгінуге Л.Гаркушаның мемлекеттік органдарға шағымдары, онда Ләззат Бейсенқұлованың мемлекеттік тұрғын үй қорынан пәтерді заңсыз алғаны және Мақажановтың Л.Бейсекұловадан баспана алудың заңдылығы туралы сұраған мақаласы себеп болған.
Сот ісін қарау кезінде бас редактор Pravo.kz БАҚ өкілінің, атап айтқанда халықаралық басылымның журналисінің ашық сот отырысына қатысу мүмкіндігі туралы өтініш білдірді.
Қарсы тарап қаралып отырған іс талапкердің жеке өміріне қол сұғылмаушылық, оның іскерлік беделі және «ашық талқылауға кедергі келтіретін өзге де мән-жайлар» қозғалатындығын дәлелдей отырып, сот процесін жабық жүргізуге өтініш білдірді.
Жауапкерлер жабық отырысқа қарсы шығып, талапкердің шенеунік екенін және істің бұл санаты көпшілікке жария етілуі керек деді. Сот талапкер өкілінің өтінішін қанағаттандырды.
«Ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін, талапкердің жеке басын, оның жеке өміріне қол сұғылмаушылықты, жеке, отбасылық және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды сақтау туралы қаралып жатқан азаматтық істің санатын ескере отырып, сот талапкер өкілінің өтінішін негізді деп санайды», - делінген сот ұйғарымының дәлелдеу бөлігінде.
Қаулыға тараптар прокурордың арызы бойынша дау айта алмайды. Тараптарға және іске қатысушы тұлғаларға ақпаратты жария еткені үшін жауапкершілік туралы ескертіледі. Шешімді жариялау ашық болады.
4 қараша
Руфия Мұстафина, Open Petropavlovsk (Петропавл)
Open Petropavlovsk журналисіне діни мазмұндағы материалдарды тарату талаптарын бұзғаны үшін айыппұл салынды
4 қарашада Петропавл қаласының әкімшілік құқық бұзушылық жөніндегі мамандандырылған соты Open Petropavlovsk журналисі, қалалық мәслихат депутаты Руфия Мұстафинаға Facebook-тегі жеке парақшасында жариялаған бейне сұхбаты үшін 153 мың 150 теңгеге айыппұл салды.
Р. Мұстафина 8 шілдеде әлеуметтік желіде Облыстық орталық мешіттің бас имамы Х. Әділбековпен «Часто задаваемые вопросы о жертвоприношении» атты бейне сұхбатты жариялады. Солтүстік Қазақстан облысы полиция департаментінің экстремизмге қарсы іс-қимыл басқармасының қызметкерлері журналист діни мазмұндағы аудио-бейнефайлдарды таратып, осылайша діни әдебиеттерді таратуға заңнамада белгіленген талаптарды бұзды деген қорытындыға келді. Атап айтқанда, «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 9 бабы, 2 тармағы және «Діни әдебиеттерді және өзге де ақпараттық материалдарды таратуға арналған арнайы стационарлық үй-жайлардың орналасуын бекіту туралы» облыс әкімдігінің 2017 жылғы қаулысына өзгерістер енгізу туралы діни мазмұн, діни заттар».
Ал, Руфия Мұстафина сотта өз кінәсін мойындамай, сұхбат Петропавл қаласы әкімдігінің ішкі саясат бөлімінің бұйрығымен жазылғанын, оған әкімдіктің баспасөз хатшысының парақшасындағы осы видеоның репосттары дәлел ретінде түсіндірді. Ол халықаралық құқықтың ешбір қағидасын бұзған жоқ.
Сот журналистің уәждерін негізсіз деп тапты. Сот шешімінің сипаттама бөлігінен мынадай қорытынды шығады: әлеуметтік желідегі жеке парақша діни мазмұндағы ақпараттық материалдарды таратуға рұқсат етілген заңмен белгіленген орын болып табылмайды. Руфия Мұстафинаның Facebook желісіндегі парақшасы БАҚ ретінде тіркелмеген.
Сот Р.Мұстафинаны ҚР ӘҚБтК 490-бабының 1-бөлігі бойынша әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін кінәлі деп тапты.
Руфия Мұстафина сот шешімімен келіспейді және оған апелляциялық шағым түсіруге ниетті.
6 қараша
429 миллион доллар – қаңтарда Қазақстандағы интернетті өшіру бағасы
Top10VPN жүргізген зерттеуге сәйкес, 2022 жылы 21 елде интернет 96 рет өшірілді, бұл 17,98 миллиард долларды құрады. Бүгінгі таңда Ресей ең көп зардап шеккен ел (15,75 миллиард доллар), одан кейін Мьянма, Қазақстан үшінші орында.
«Бүкіл әлемде интернетті әдейі өшіру жаһандық экономикаға жыл сайын миллиардтаған доллар шығын әкеледі. Біздің интернет үзілістерін бақылау құралы нақты уақыт режимінде қаржылық әсерді өлшейді және жылдық есептер тарихи деректер мен талдауды қамтамасыз етеді», - дейді Top10VPN зерттеушілері.
Қазақстан бойынша келтірілген кестеде осы жылдың 4-11 қаңтары аралығында елде қанды оқиғалар болған кезең қарастырылады. Бұл күндері интернетті толығымен бұғаттау елге 429 миллион 458 мың 152 долларды құрады.
5 қаңтарда Қазақстанда VPN-қызметтерге сұраныс алдыңғы 30 күндегі орташа тәуліктік көрсеткіштермен салыстырғанда 3405% - ға өсті.
7 қараша
Нұргүл Тапаева, Ержан Әмірханов, Азаттық радиосы (Астана қ.)
Қасым-Жомарт Тоқаевтың штабының есігі Азаттық журналистеріне жабылды
Азаттық радиосының журналистері Нұргүл Тапаева, Ержан Әмірханов 7 қарашада Қасым-Жомарт Тоқаевтың штабына кіре алмады. Күзетшілер оларды кіргізбей есікті кілтпен жауып тастады.
Суықта біраз уақыт тұрғаннан кейін журналистер есіктің неліктен жабылғанын және қалай кіруге болатынын білу үшін Тоқаевтың штабы өкіліне хабарласуға тырысты. Штаб өкілі қоңырауға жауап берген жоқ. Баспасөзбен байланыс орнатуға жауапты Amanat партиясының өкілі ол жерде жабық режимде отырыс өтіп жатқанын айтты. Ашылса да, ішке кіруге болмайды, ол сұрау жіберуге және келуге рұқсат алуға кеңес берді.
7 қараша
@ Kerek.pv әкімшісі (Павлодар қ.)
Kerek.pv Telegram арнасы арна әкімшілеріне шабуыл туралы хабарлайды
7 қарашада сағат 18.00-де Kerek.pv Telegram каналының әкімшілерінің бірі Ярослав Голышкин канал әкімшілеріне жасалған шабуыл туралы хабарлады. Оның айтуынша, 293-бап 2-бөлім «Алдын ала келісім бойынша бір топ адамның бұзақылық жасауы» бойынша қылмыстық іс қозғалған. Шабуылдаушылар жасырынған көліктің (таксидің) жүргізушісі ұсталды. Оқиғаның егжей-тегжейі, зардап шеккендердің аты-жөні ақпаратта хабарланбайды, өйткені олардан ақпаратты жарияламау туралы қол хат алынды. Шабуылдың кәсіби қызметпен байланысы бар-жоғы белгісіз.
Telegram арна тек 8 қарашада құқық қорғау органдарына шабуыл жасаушылардың әрекетін 192-баптың 2-бөліміне (тонау) қайта саралау туралы өтініш жіберілгенін хабарлады.
7 қараша
Петропавлда екі басылымның тілшілері ашық сот отырысына жіберілмеді
Қалалық мәслихат депутаты Руфия Мұстафинаға қатысты әкімшілік істі қарау кезінде «Дорожный контроль» тілшісі Сергей Сайко онлайн-отырысқа қатысу үшін арнайы өтініш жолдады. Басылым Сайко заңда белгіленген тәртіппен тіркелген ресми қатысу туралы өтініш жібергенін атап өтті. Ал мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының судьясы Гүлжан Талеева оның ашық сот отырысына жіберу туралы өтінішін елемеді.
Сонымен қатар, «Петропавл Тудей» YоuTube-арнасының авторы Николай Николаенко отырыс қарсаңында келіп, хатшыдан оны залға кіргізуді сұрады, бірақ ол жауап ала алған жоқ.
Солтүстік Қазақстан облысы сотының баспасөз қызметі бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің ауызша немесе жазбаша түрде қатысуы туралы қандай да бір өтініштер түспегенін мәлімдеді.
7 қараша
Антон Сергиенко, Ratel.kz (Шығыс Қазақстан облысы)
Облыстық әкімдікке негізделген ШҚО-дағы қайырымдылық қоры қаржылық есептілікті жасырады
Ratel.kz интернет-портал тілшісі Антон Сергиенко «Парыз» Шығыс Қазақстан облыстық қайырымдылық қоры қоғамдық қоры туралы материал дайындаған кезде қорға сауал жолдады. Антон Сергиенко бірінші кезекте мұндай ұйымдар ашық түрде жариялауға міндетті қаржылық есептілікті қайдан көруге болатындығы туралы хабарлауды сұрады.
Қор басшысы Владимир Головатюк соңғы бес жылдағы түсімдер мен шығындар туралы айтты. Мәліметтері толық емес. Қаржылық есептілікті қайдан көруге болатындығы туралы сұрақтар еленбеді.
Бұл туралы журналист «Почему фонд «Парыз» в ВКО не хочет показывать свою финансовую отчётность» мақаласында жазды.
7 қараша
4vlastinfo.kz (Астана қ.)
Мәжіліс депутаты Әбілфас Хамедов 4VLASTINFO.KZ ақпараттық агенттігін куәлігінен айыруды талап етті
sotreport.kz хабарлағандай, басылым журналистерінің өздері шұғыл баспасөз мәслихатын өткізіп БАҚ-қа қысым көрсеткенін хабарлады. 4vlastinfo.kz бас редакторы Мәдина Жамқанбаева басылымның проблемалары «Орхан» ЖШС мен «Гюрал» ЖШС-де анықталған заңбұзушылықтар туралы ақпараттық бейнерепортаждар сериясынан кейін туындағанын, депутаттың ұлы мен бұрынғы әйеліне қатысы бар дейді. Оның айтуынша, сотқа бірнеше рет жүгінуден басқа, депутат Әбілфас Хамедов агенттікті есепке қою туралы куәліктен айыруды және осылайша тәуелсіз БАҚ жұмысын тоқтатуды талап етеді.
8 қараша
БАҚ Қостанай облысы
Қостанай облысындағы БАҚ «Тобыл» ӘКК-не наразылық білдірді
«Алау» ТРК тілшісі Татьяна Калюжная «Облыстық БАҚ» WhatsApp-чатында «Тобыл» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясының (ӘКК) журналистермен жұмысын тағы да сынға алды. Компанияның сайтындағы жалғыз акционер «Қостанай облысы әкімдігінің қаржы басқармасы» ММ деп аталды. ӘКК мақсаты-мемлекет пен бизнестің әріптестігі қағидаттарында Қостанай облысының әлеуметтік-экономикалық дамуына жәрдемдесу, бизнес-бастамаларды қолдау және өңірдің өсу нүктелерінде экономикалық белсенділікті ынталандыру.
«Ауыл шаруашылығы басқармасы мен «Тобыл» ӘКК жұмысына қатысты бірнеше рет хабарластық. Олар өз жұмыстарын тұрақтандыру қорына итере салуды қашан тоқтатады? Тіпті сұрау салу жағдайды шешпейді. Өздері бәрін айта алмайды, БАҚ-пен жұмыс істеу үшін бір адамды бекітсін. Өйткені, басқа басқармалар мен ведомстволар бұл мәселені шешуде, маған түскен жеке хабарламаларға қарағанда, бұл мәселені басқа журналистер де көтерді. Бірақ шешілген жоқ», - деп жазды Калюжная.
Журналистің талабын басқа БАҚ-тағы әріптестері қолдады.
Облыстық әкімдіктің қоғамдық даму басқармасы басшысының орынбасары Динара Қарымсақова мәселені басшылыққа жеткізуге уәде берді.
8 қараша
«Ақ Жайық» (Атырау қ.)
«Ақ Жайық» апталық газетінің журналистері Президент Қ-Ж. Тоқаевтың өңір жұртшылығымен кездесуіне шақырылған жоқ
Кездесуде болған «Егемен Қазақстан» тілшісі «Ақ Жайық» басылымының журналисі Айнұр Сапароваға 6 қарашада ішкі саясат басқармасынан қоңырау шалып, ПТР-тест тапсыруды сұрағанын, аккредиттеу туралы ештеңе айтылмағанын, театрға белгіленген күні белгіленген уақытта келу тапсырылғанын айтқан.
Басылым тілшісі Айнұр Сапарова түсініктеме алу үшін жүгінген Атырау облысының ішкі саясат басқармасы кездесуді Президенттік телерадиокомпаниясы мен республикалық БАҚ өкілдерінің белгілі бір тобы жүргізгенін хабарлады. Ал облыстық ішкі саясат басқармасы Ақорданың баспасөз қызметінің талабы бойынша жергілікті басылымдарды шақыруы тиіс еді. Неліктен «Ақ Жайықты» шақырмадыңыздар деген сұраққа әкімдік қызметкері жауап бера алмады.
Президент сапарынан бірнеше күн бұрын Атырау облысы әкімдігінің баспасөз қызметі Айнұр Сапароваға Қ-Ж. Тоқаевтың Атырауға келетін күнін нақтылау үшін Ақорданың баспасөз қызметінің нөмірін берген. Журналистің айтуынша, Ақорданың баспасөз қызметінің өкілі келу күнін айтқан жоқ, БОРТ №1 Telegram-каналының жаңалықтарын қадағалауға кеңес берді, ал 4 қарашадан бастап ол телефонды алмай, WhatsApp-қа жауап бермеді. 8 қараша күні таңертең Айнұр Сапарова тағы да байланыса алмады.
8 қараша
«Наша Газета» (Қостанай қ.)
Ақпаратты талдау орталығы «Наша Газетаға» Президенттікке үміткерлерге сілтеме жасауды ұсынды
8 қарашада Қостанай облысы әкімдігінің Қоғамдық даму басқармасының басшысы Динара Қарымсақова «Наша Газета» апталығының бас редакторы Тимур Ғафуровқа басқармаға ҚР ақпарат министрлігі жанындағы ақпаратты талдау орталығынан (АТО) олардың мониторингінде тіркелген заң бұзушылық туралы хат келіп түскенін хабарлады.
АТО-дағы заң бұзушылық ел Президенттігіне кандидат Қарақат Әбденнің Facebook-тегі Хэллоуин мерекесіне мемлекеттік деңгейде тыйым салу керек деген дәйексөзін атады. Бұл мәлімдеме «НГ»-да 3 қарашада «НГ дәйексөздері» айдарында жарияланды.
АТО бұқаралық ақпарат құралдары арқылы сайлау алдындағы үгітті жүзеге асыру және Қазақстан Республикасы Президентінің сайлауын ақпараттық қамтамасыз ету қағидаларына, атап айтқанда, 26 – тармаққа-кандидаттар туралы ақпаратты баспа алаңының тең көлемінде тарату туралы сілтеме жасады.
Бас редактормен телефон арқылы сөйлескен АТО қызметкері Орталық мониторинг жүргізіп, нәтижелерін Орталық сайлау комиссиясына жіберетінімен түсіндірді. Сонымен қатар, мониторингте сарапшылар тек бір немесе басқа адамның президенттікке кандидат екенін көрсете отырып, басылымдарға назар аударады. Яғни, егер дәйексөздің қолтаңбасында Әбденнің кандидат екендігі көрсетілмесе, бұл факт мониторингке кірмес еді. Мысалы, президент Тоқаевтың қазіргі Мемлекет басшысы ретінде жасаған өңірлерге сапарлары туралы БАҚ хабарламалары да ескерілмейді. АТО қызметкері Гафуровқа газеттің сол алаңында басқа кандидаттар туралы ақпаратты бірдей жариялауды ұсынды.
Бас редактор егер сайлау науқаны кезінде басқа үміткерлер елең еткізер бірдеңе айтса, онда олардың дәйексөздері газетте жарияланады. Егер айтпаса онда жоқ деп жауап берді.
9 қараша
Protenge.kz (Астана қ.)
Экс-президент Назарбаев кеңсесінің шығындары құпияланды
Protenge.kz Telegram арнасының хабарлауынша есеп комитеті ведомствоның аудитін жүргізді, бірақ оның нәтижелерін жариялаудан бас тартты.
Журналистердің айтуынша, салық төлеушілер Назарбаевтың кеңсесін 2019 жылдан бастап төлеп келеді. Төрт жыл ішінде Елбасының жаңа кеңсесін ұстауға бюджеттен 8,8 млрд теңге бөлінген. Ашық мәліметтерге сәйкес, 2019 жылы Назарбаев кеңсесінде 50 қызметкер жұмыс істеген.
«Есеп комитеті Назарбаев кеңсесінің шығындарын тексерді, бірақ бізге аудит нәтижелерін айтудан бас тартты. Оларды «қызметтік пайдалану үшін» деген белгімен жабу арқылы құпияландыруға болады. Аудиторлар сол жерден не тапты - біз білмейміз», - деп жазады в Protenge.kz. Олар миллиардтаған долларлық шығындарды жариялау және талдау қажет деп санайды.
10 қараша
Қостанай облысындағы БАҚ
Қостанай облысы әкімінің Рудныйдағы халықпен кездесуін тек Рудныйлық БАҚ жариялады
Қостанай облысының журналистеріне 8 қарашада облыс әкімі Архимед Мұхамбетов Рудный қаласында халықпен кездесу өткізетіні белгілі болды. 8 қараша күні таңертең «Рудненские СМИ» WhatsApp-чатында кездесуде үзіліс, уақыт бойынша нақтылау жоқ деп хабарлағандықтан, «Наша Газета» бас редакторы Тимур Гафуров бұл туралы «Областные СМИ» чатында сұрады. Қостанай облысы әкімдігінің Қоғамдық даму басқармасы басшысының орынбасары Динара Қарымсақова нақтылауға уәде берді, бірақ нәтижесін хабарлаған жоқ.
Алайда, кейінірек кездесу өтті және оған тек Рудный бұқаралық ақпарат құралдары келгені белгілі болған. Облыс әкімі кездесу туралы есепті өзінің Instagram парақшасында жариялады.
Журналист Ольга Лихограйдың қостанайлық БАҚ-тан кездесудің неліктен жасырылғаны туралы сұрағына: «Рудный қаласының және Бейімбет Майлин ауданындағы тұрғындармен кездесу өткізу туралы хабарландырулар Қостанай облысы әкімдігінің сайтында жарияланды». Алайда, Лихограй атап өткендей, хабарландыруда кездесудің қай жерде және қай уақытта өтетіні көрсетілмеген.
10 қарашада Гафуров Динара Қарымсақоваға осы жағдай туралы хат жазды. Басқарма басшысы өңірлер әкімдерінің кездесулері туралы ақпарат жоқ екенін, ал облыс әкімінің баспасөз хатшысының орны әлі де бос екенін айтты. Барлық ақпаратты облыс әкімінің сайтынан алуға кеңес берді.
Сонымен қатар, рудныйлық «Город» АА интернет-порталының редакторы Ирина Старикова кездесуде облыс әкімі залдан сұрақтарға жауап беріп, кездесуді жабық форматта жалғастыратынын айтып, БАҚ-тан залдан кетуді сұрағанын хабарлады.
10 қараша
Eurasianet.org
Eurasianet қазақстандық СІМ талабы бойынша Тоқаевтың компаниясы туралы мақаланы өшірді
azattyq.org хабарлағандай 7 қарашада Eurasianet сайтында жарияланған ақпаратқа сәйкес, Қазақстан Сыртқы істер министрлігінің өкілі шетелдік басылымдар өкілдіктерінің журналистеріне аккредиттеу болмаған жағдайда жариялауға тыйым салған. Мақаланы алып тастаудан бас тартқан жағдайда, Eurasianet-тің өзіне де, оның журналистіне де қатысты кейбір «шаралар» қабылдануы мүмкін екенін ескерткен.
Eurasianet «Қазақстанда және көрші елдерде аккредиттелген журналистерден басқа, тәуелсіз штаттан тыс авторлар желісіне сүйенетінін» атап өтті.
10 қараша күні кешке заңдық мәселесі шешілгеннен кейін «Қазақстан: Тоқаевтың сайлау науқаны оның заңдылығын нығайтуды мақсат етіп отыр» мақаласы оқырмандар үшін қолжетімді болды.
Мониторинг «Әділ сөз» қоры тілшілерінің және ашық көздерден алынған ақпараттар бойынша дайындалды.
«Әділ сөз» қорының мониторинг қызметінің жетекшісі Елена Цой
e-mail: lena@adilsoz.kz
Мониторингке қатысты сұрақтар бойынша info@adilsoz.kz -ке хабарласуға болады.
