Қазақстандағы сөз бостандығының бұзылуы 2022 жылдың 13-20 қазаны аралығы

 «Әділ сөз» сөз бостандығын қорғау халықаралық қоры 2022 жылдың 13-20 қазаны аралығында Қазақстандағы сөз бостандығы, ақпарат алу және тарату құқығының жағдайына зерттеу жүргізді.

13 қазан

Orda.kz (Алматы қ.)

Журналистерді қорғау комитеті Orda.kz-ке жасалған шабуылдарға байланысты мәлімдеме жасады 

Журналистерді қорғау комитеті (Committee to Protect Journalists, USA) Orda.kz интернет-порталыны редакциясы мен бас редакторы Гүлнар Бажкеноваға жасалған телефон және интернет-шабуылдарға байланысты мәлімдеме жасады.
5 қазанда Orda.kz редакциясына жіберілген шошқаның кесілген басы, кек алу үшін оның аузына Гүлнар Бажкенованың жыртылған фотосуретінің салынуы, 

«Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевпен байланысы бар компанияның лобби қызметі туралы зерттеу мақала жарияланғаннан кейін 
Бажкеноваға, оның отбасына және Orda.kz қарсы жасалған кезекті
қоқан-лоққылар» - делінген хабарламада.

CPJ бағдарламасының Еуропа және Орталық Азиядағы үйлестірушісі Гүлноза Саид: «Гүлнәр Бажкеноваға және оның Orda басылымына қарсы қорқытулар мен қудалаулардың жиіркенішті науқаны - бұл жұмысын істеп жүрген ешбір журналист тап болуға тиіс емес жағдай», - деді. «Қазақстан билігі Бажкенова мен оның қызметкерлеріне қатысты барлық қудалау жағдайларын жедел және ашық түрде тексеріп, кінәлілерді жауапқа тартып, журналистердің қысымсыз жұмыс істеуін қамтамасыз етуі керек» делінген.

Бұған дейін 7 қазанда «Қаңтар» қоғамдық қоры Orda.kz сайтына қолдау көрсетіп мәлімдеме жасаған болатын. Мәлімдемеде адал жұмыс істеп жүрген журналистерді қорқыту, оларға қысым көрсетудің алдын алу және арам пиғылды адамдарды заңда белгіленген тәртіппен жауапқа тарту қажеттігі туралы айтылған.

13 қазан
 
Майя Шуақбаева, «Городская неделя»  (Павлодар қ.)

Түсініктеме беруден бас тартудың себебі: қаламайды!

«Городская неделя» газетінің тілшісі Майя Шуақбаева қалалық кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасына кальцийленген сода өндіретін зауыттың болашағы туралы түсініктеме алу үшін жүгінді. Ведомствоның баспасөз хатшысы журналиске басшылық бұл тақырыпқа түсініктеме бергісі келмейтінін айтты. БАҚ өкіліне зауыт иелерінің байланыс телефондарын беріп, кәсіпорыннан түсініктеме алуға кеңес берілді. Журналист ведомствоның баспасөз хатшысынан бас тарту себебін сұрап, оған «олар түсініктеме бергісі келмейді» деген жауап алды.

Талқылау кезеңінде сода зауытын салу жобасы қоғамның үлкен сынына ұшырады.

14 қазан

БАҚ (Қостанай облысы)

Тізімде жоқ: қостанайлық БАҚ-ты Антикор басшысының орынбасарымен кездесуге жібермеді

Қостанайлық журналистер ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі төрағасының бірінші орынбасары Дмитрий Малаховпен кездесуге жіберілмеді. Кездесу 14 қазанда өтті, сағат 14-те басталды. «Нашей Газета» тілшісі Галина Каткова хабарлағандай, түрлі басылымдардың журналистері алдын-ала тіркелуге келген. Қолында қағазы бар адам: «сіз өтпейсіз, тізімде жоқсыз» деп хабарлаған.

Бір күн бұрын, 13 қазанда Қостанай облысы бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл департаменті баспасөз қызметі арқылы БАҚ-қа жеңілдетілген аккредиттеу сияқты іс жүргізді, яғни қанша тілшінің келетінін, нақты кімдердің келетінін нақтылады. Ал 14 қазанда БАҚ өкілдерін отырысқа жіберу мәселесін шешпек болған ведомствоның баспасөз хатшысы Евгений Бедыч «әкім орынбасары «оларды кіргізбеңдер деді» деген хабармен келген.

«Бедыч журналистерден өз атынан кешірім сұрады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттіктің беделіне нұқсан келтіруді ақтауға болмайды. Осы қызметтің бірінші орынбасарымен кездесуге кіргізу немесе кіргізбеу мәселесін жергілікті биліктен біреу шешетіні түсініксіз», - деп жазады Галина Каткова. 

14 қазан

Ratel (Павлодар қ.)

ЦДИАҚМ Ratel.kz сайтынан редакция жарияламаған «жеке деректерді» жоюды талап етті

ҚР Цифрлық даму, инновациялар және ақпараттық қауіпсіздік министрлігі Ақпараттық қауіпсіздік комитеті төрағасының орынбасары Талғат Мұстағұлов Ratel.kz аналитикалық интернет-порталының редакциясына хат жолдап, онда ол «2022 жылдың 28 шілдесінде жарияланған мақалада өтініш берушінің және басқа адамдардың жеке деректерін мүмкіндігінше тезірек жоюды немесе иесіздендіруді талап етті. Ол журналистерге әкімшілік жауапкершілікке тартылатынын еске салып, бірақ мақаланың тақырыбын көрсетуді ұмытып кеткен. 

Хат мәтініне сүйене отырып, редакция азамат Б.-ның Комитетке жүгінгенін және бұл оның қатысуымен өткен сот талқылауы туралы мақала деп есептеді.
Ratel.kz жауап хатында Комитетке сот отырысында судья айтқандарды қоспағанда, бұл азаматтың жеке деректерін жарияламағанын, жеке деректерді заңсыз жинаумен және өңдеумен айналыспағанын, тек Жоғарғы соттың веб-сайтында жалпыға қолжетімді жерде жарияланған сот шешімін жариялағанын хабарлады.
 

14 қазан

«ҚазТАГ» ХАА (Астана)

ҚазТАГ-қа DDoS шабуылдары жалғасуда

«Бізді DDoS спаммен шабуылдау жалғасуда, қазіргі уақытта сайтқа 61 мыңнан астам кіру тіркелген», - деп жазды Facebook-те ҚазТАГ ХАА бас редакторы Әмір Қасенов.
Сайт әкімшілері интернет-порталға қосылудың қауіпсіздігін тексеру жүйесі қорғанысын қосты. Осыдан кейін сайт жұмысын жалғастырды, бірақ қорғау операциясына байланысты сайтқа бірінші өту кезінде секундтың бір бөлігі шамасында кешікті.
 

15 қазан

Ratel.kz (Алматы)

Алаяқтар президенттің атын пайдаланып жүр. Бұл туралы мемлекеттік органдар түсініктеме бермейді

Ratel.kz кәсіпкерлердің біріне келген хабарламаның аудиожазбасын алды. Хабарламада өзін әкіммін деп таныстырған азамат аталған соманы президенттікке кандидат Қ-Ж. Тоқаевтың сайлау қорының шотына аударуға келісім беруін сұрайды. Аудиожазбаға қордың реквизиті жазылған құжат тіркелген.
 

Ratel.kz азамат Тоқаевқа тиесілі есепшотқа 1000 теңге жібермек болды (жеке мәліметтері президенттің аты-жөнімен бірдей, есімнің екінші бөлігі ғана кіші әріппен басталады) төлем жасалмады.
«Редакция идеологиялық блоктың кураторларының біріне жүгінді. Мессенджер біздің хабарламамыздың оқылғанын, бірақ жағдайға түсініктеме беру туралы өтінішке жауап болмады», - деп хабарлайды басылым.

18 қазан

Азат Жұмаханов, Orda.kz (Алматы, Жетісу облыстары)

Журналист ыңғайсыз сұрақ үшін брифингтен ажыратылды

Азат Жұмаханов Facebook парақшасында: «Мен ыңғайсыз сұрақтарым үшін брифингтен шығарылдым», - деп жазды Orda.kz тілшісі.
18 қазан күні Жетісу облысының Қоғамдық даму басқармасында алдында ғана таныстырылған облыстың жаңа елтаңбасы тақырыбына арналған брифинг өтті. Шараға онлайн қатысқан Orda.kz тілшісі Азат Жұмаханов баяндамашыларға облыстың қабылданған логотипі неліктен қоғамдық талқылауға шығарылмады, жұрт қарсы болса комиссия байқау қорытындысын қайта қарайды ма деген сауал қойды. Журналистің сауалы тұсаукесерде логотип жұртшылықтың қатысуынсыз талқыланғанына наразы болған облыс тұрғындарының екіұшты реакциясын тудырғанына байланысты болды.

Облыстық әлеуметтік даму басқармасының басшысы Б.Керібектен бір ақпарат құралының, бір адамның пікірі кәсіби комиссияның шешіміне қандай да бір түрде ықпал ете алмайды деген жауабын алған журналист тағы сауал қоймақ болды, бірақ оны брифингтен ажыратып тастады.

«Мен қайта қоңырау шалдым, мені WhatsApp арқылы қосқан жігітке жаздым. Мені елемей қойды. Сұрақтарымды қоя алмадым», - деді Азат Жұмаханов. 

18 қазан

БАҚ (Қазақстан)

Интернет еркіндігі рейтингінде Қазақстан тағы да «еркін емес» елдер санатына енді

Freedom House халықаралық құқық қорғау ұйымы «Желідегі еркіндік 2022» (Freedom on the Net) жыл сайынғы есебін жариялады. Баяндамада 70 елдегі интернет еркіндігінің деңгейі үш критерий бойынша бағаланды. Интернетке қолжетімділік, мазмұнды шектеу және пайдаланушы құқықтарының бұзылуы.

Баяндама авторлары ғаламтордағы жаһандық еркіндік он екінші жыл қатарынан төмендегенін атап өтті. Соңғы бір жылда 28 елде жағдай нашарлап, 26 елде жақсарған. 100-ден 95-ті құрайтын ең жоғары ұпайды Исландия алды, одан кейін Эстония, Коста-Рика және Канада тұр.

Қазақстан Freedom House рейтингінде 100 ұпайдан 32 ұпай алып, «еркін емес» интернеті бар елдер санатында қалды.
Freedom House: зерттеудің барлық кезеңінде - Қазақстанда 2021 жылғы 1 маусымнан 2022 жылғы 31 мамырға дейін интернет еркіндігі бір баллға төмендеді, бұл ағымдағы жылдың қаңтар айының басында жаппай наразылықтар кезінде интернеттің бұғатталуымен байланысты деп хабарлайды. Зерттеушілер сонымен қатар 2021 жылдың қазан айында HOLA News жаңалықтар сайтының Pandora Papers құжаттарының қорытындыларын жариялағаннан кейін 10 күн өткен соң бұғатталғанын атап өтеді, блогерлер Марғұлан Боранбай мен Данат Намазбаевты қылмыстық жауапкершілікке тарту және оларды Facebook-те жариялағаны үшін бес жылға бас бостандығынан айыру фактілері туралы еске салады, сондай-ақ заңға енгізілген түзетулер туралы айтады. Билік балаларға қарсы кибербуллинг деп танылған әлеуметтік желілер мен мессенджерлердегі мазмұнды бұғаттауды және жоюды қарастыратын Балалардың құқықтарын қорғау туралы заңды еске салады.

18 қазан

Интернет (Қазақстан)

Archive.org Қазақстанда бұғатталған

Digital Paradigm қоғамдық қоры DRCQ-мен бірлесіп archive.org интернет-архивіне кіруді бұғаттан шығару жұмыстарын жүргізді, деп хабарлайды Internet Freedom telegram арнасы.

Интернет мұрағаты – 1996 жылы Құрама Штаттарда құрылған коммерциялық емес ұйым. Мұрағаттың негізгі мақсаты – интернетте жинақталған ақпаратқа әмбебап қолжетімділікті қамтамасыз ету. Интернет мұрағаты мұрағатталған веб-сайттардың, цифрланған кітаптардың, аудио және бейне файлдардың, ойындар мен бағдарламалық қамтамасыз етудің көптеген ішкі жинақтарынан тұрады. 

Кейбір мәліметтер бойынша интернет мұрағаты (archive.org) 2015 жылы Қазақстанда бұғатталған. Себебі, ҚР ақпарат министрлігі тыйым салынған интернет-ресурстар реестріне 30-дан астам сілтеме енгізді. Сілтемелерге министрліктің өзі де, Астана қаласының Есіл аудандық соты да тыйым салған. Интернет мұрағатының сайтына қосылу https арқылы жүзеге асырылатындығына байланысты бұғаттау бүкіл сайтқа әсер етті.

Дереккөздің мәліметінше, АҚДМ және интернет мұрағатының әкімшілерімен тығыз байланыс жүргізілді, шешімі табылды. Содан кейін интернет мұрағаты барлық қазақстандықтар үшін қолжетімді болды.

18 қазан 

Әсем Жапишева, журналист (Алматы қ.)

Экстремизммен күресушілер журналиске қызығушылық танытты

Журналист Әсем Жапишева экстремизмге қарсы күрес бөлімінің қызметкерлерінің өзіне деген қызығушылығы туралы мәлімдеді
Әлеуметтік желіде журналист экстремизмге қарсы күрес бөлімінің қызметкері Мәулен Қасымжан Демпартия белсендісі Гүлнар

Мирамбетованың жұмысына келгенін айтты. Жапишеваның айтуынша, қызметкер Мирамбетованы қорқытып, Жапишева туралы сұрастырған.
Журналист Жапишева әлеуметтік желіде: «Мұндай жасырын сауалнамалар менің жеке өмірімнің құпиясы мен бас бостандығымды бұзады. Егер экстремизмге қарсы күрес бөлімінің сұрақтары болса маған жеке қойыңыз», - деп жазды.

19 қазан

Сандуғаш Дүйсенова, «Время»  (Алматы облысы)

Журналист Сандуғаш Дүйсенова көлігінен жасырын бақылауға арналған құрылғы тапты

Журналист Сандуғаш Дүйсенова көлігінің астынан SIM картасы бар құрылғыны тапты
ҚазТАГ агенттігінің хабарлауынша, журналист құрылғыны кездейсоқ тауып алған: «Кеше көлік дұрыс жүрмеді, мен «ходовкасына» бірдеңе болды деп ойладым, енді міне бірдеңе шығарып алдым», - деді Дүйсенова видеода құрылғыны көрсетіп.
Техникалық қызмет көрсету станциясының қызметкері нақтылағандай, құрылғы артқы редукторға бекітіліп, граната оған тие бастаған.

«Бұл не, олар мені бақылап отыр ма? SIM карта, ал керек болса... Қазір полицияға арыз жазамын», - деді журналист.
Ол қорқып кеткенін мойындады.
«Мен мұндайды тек шетелдік фильмдерден көрдім. Ал керек болса! Мен ешкімге зиян тигізбеймін. Достар, мені бақылап отырған, бір нәрсе дұрыс емес. Балалар қарады. Менімен жасырын тергеу әрекетін жасаған ба?»- деп сұрады Дүйсенова.

Журналист симканы шығарып алып, оны телефонына салған кезде, бұл нөмір Ленгер қаласында салық комитетінде жұмыс істейтін Қазақстан азаматына тиесілі екенін білді.

19 қазан

Айдана Ерсай, «Звезда Прииртышья» газеті (Павлодар облысы)

Дипломмен - ауылға, сұраумен - ұзақ жәшікке

Қыркүйек айының басында «Звезда Прииртышья» газетінің журналисі Айдана Ерсай Павлодар облысының білім басқармасына «Дипломмен ауылға» мемлекеттік бағдарламасының іске асырылуы туралы мәлімет беруді сұрады. Ведомство жедел жауап беруге уәде берді. Алайда, бір жарым ай өтсе де журналист ақпарат алған жоқ.

Журналистің  сауалымен айналысуды тапсырған ведомствоның бас маманы Жұлдыз (оның тегі журналистің есінде жоқ) алдымен ақпарат жинау көп уақытты қажет ететінін, содан кейін жұмыстан мұршасы жоқ екенін айтқан. Ал Айдана сұхбат жазу үшін спикер ұсынуды сұрағанда, басқарма қызметкері жазбаша сұрау жіберуді талап етті. Бұл ретте, Айдана Ерсайдың айтуынша, білім басқармасының баспасөз хатшысы тілшіге қажетті ақпаратты беру үшін өзіне тәуелді барлық нәрсені жасаған, бірақ БАҚ-тан бойын алшақ ұстаумен танымал ведомство сұрау бойынша ешқандай деректерді ұсынбаған.

19 қазан

Сәнияш Тойкен, Азаттык радиосы (Астана қ.)

Азаттық тілшісі Сәнияш Тойкенді ашық сот процесіне жібермеді

19 қазан күні Жоғарғы сотта президенттікке үміткерлердің орталық сайлау комиссиясына арызы қаралды. Бұл сот процесіне Азаттық тілшісі Сәнияш Тойкенді кіргізбеді. 

Бұл туралы журналист фейсбук парақшасында видео жариялап:«46 минут айтысып кері қайттым» деп жазды. Оның хабарлауынша бұл сот процесі ашық, соған қарамастан іштен біреулер кім сотқа қатысатыны туралы тізім жасаған.  

Мұндай ашық сот процестеріне журналистің жеке куәлігі мен редакциялық куәлігін көрсетіп қатысуына құқығы бар. Қазақстандағы сот процестерінде соттың ашықтығы туралы Азаматтық процессуалдық кодекстің 19 бабында, Қылмыстық процессуалдық кодекстің 29 бабында, Әкімшілік кодексте де  арнайы айтылады.  Егер Жоғарғы сот соттың ашықтығы туралы қағиданы сақтамаса басқа соттардын не күтуге болады? Осы жерде мен  40 минут уақытымды жоғалтып кетуге мәжбүрмін. Мен кіре алмадым, деп жазды Сәнияш Тойкен.  

19 қазан 

БАҚ (Шығыс Қазақстан облысы)

Шығыс Қазақстандық шенеуніктер әлеуметтік желіде оң имидж қалыптастыруға 4 млн. теңгеге жуық қаражат жұмсады

Ratel.kz тілшісі Антон Сергиенко «Сколько миллионов тенге нужно чиновникам ВКО для поддержки культурного имиджа» атты мақаласында Шығыс Қазақстан облысының мәдениет басқармасы бюджет есебінен әлеуметтік желі де оң имидж жасау үшін 4 млн теңгеге жуық ақша төлегенін хабарлады. Бұл ақша үшін жеңімпаз әлеуметтік желіде аккаунт ашып, әлеуметтік желілерге мониторинг жүргізіп, теріс материалдарды немесе қазақ және орыс тілдеріндегі пікірлерді анықтап, жедел әрекет етуі тиіс.

Байқау шарттары бойынша жеңімпаздардың жұмысы- BM-Inc. (Алматы қ.) және BrandOn  жарнама агенттігі (Астана қ.) - контентті баптау мен ілгерілетуден, оң имиджді ресімдеуден, сценарийлер, мақалалар жазудан және ресми интернет-ресурстарда пікірлер мен өтініштерді модерациялаудан тұрады.

Сергиенко Шығыс Қазақстан облысының мәдениет басқармасының аккаунтында пікірлер, ескертулер оларға жауаптар да іс жүзінде жоқ екеніне назар аударады. Мекеменің Facebook-тегі аккаунтында қызық емес, онда көптеген жазбалар пікірлерімен нөлден үшке дейін лайк жинайды. You Tube арнасында да жағдай осыған ұқсас, оның қызмет көрсетуі келісім шарт бойынша арнаны бейнероликпен толтыру керек. Материал жарияланған кезде (19 қазан) 371 жазылушы болды. Ал соңғы жүктелген төрт бейнеролик жалпы саны 67 рет қаралды.
 

20 қазан

Михаил Козачков, «Время» (Алматы)

«Кішкентай құпия» журналистке қарсы сотқа айналды

Алматының Жетісу аудандық сотында «Мусахан-Секьюрити ЛТД» ЖШС-нің «Время» баспасы» ЖШС мен журналист Михаил Козачковқа қатысты шағымы қаралып жатыр. Талап таратылған ақпаратты шындыққа сәйкес емес деп тану және оларды теріске шығару.

Сотқа «Маленький секрет большой такой компании» (Time.kz, 2022 жылғы 4 наурыз) атты Қаржы мониторингі агенттігінің «Самұрық-Қазынадан» алынған шамамен 12 миллион долларды қолма-қол ақшаға айналдырды және алып тастады деп күдіктенген компанияларға қатысты қылмыстық істі тергеуі туралы хабарлама болды.

Талапкер мәтіннің төрт үзіндісінде шындыққа сәйкес келмейтін ақпарат кездеседі деп сендіреді.
Сот іс бойынша даулы фрагменттерде «Мұсахан-Секьюрити ЛТД» ЖШС туралы жағымсыз ақпараттың болуына сот психологиялық-филологиялық сараптама тағайындады. Сараптаманы Алматы қаласы мен Алматы облысы бойынша ҚР Жеке сот сарапшыларының палатасы жүргізеді.

20 қазан

БАҚ (Қазақстан)

Соңғы үш жылда Қазақстанда мемлекеттік ақпараттық саясатқа 153 миллиард теңгеден астам қаражат жұмсалды

Құқықтық медиа орталығының мәліметінше, осы 153 миллиардтың (90%-дан астамы) үлесі мемлекеттік БАҚ-ты қамтуға кеткен, ал 9%-ы жеке бұқаралық ақпарат құралдарына кеткен.

Орталық директоры Диана Окремованың айтуынша, биылғы жылдың басында жүргізілген мемлекеттік ақпараттық саясат тиімділігінің мемлекеттік аудиті бұзушылықтарды анықтады: тиімсіз жоспарлау, активтердің жоғалуы, қаржылық бұзушылықтар, ақша мен активтердің тиімсіз пайдаланылуы.

Нәтижесінде есеп комитеті АҚДМ және ведомстволық бағынысты ұйымдарға заңбұзушылықтарды жоюды ғана емес, сонымен қатар лауазымды тұлғалардың бюджет және өзге де заңнаманы бұзғаны үшін жауапкершілігін қайта қарауды ұсынды.
 

20 қазан 

БАҚ (Петропавл қ.)

Instagram-паблик Петропавл тұрғындарын қорқытты

Петропавлда Instagram-паблик бүкіл қаланы қорқытты. Тек алты нысанның өшірілетіні туралы хабарлаудың орнына, олар Петропавлдың жылусыз қалады деп айғайлатып тақырып қойды.
Былтырғы жергілікті ЖЭО-2 құбырының құлауына байланысты шиеленісті жағдайды ескере отырып, петропавлдықтар анықтамалық қызметтердің телефондарын «жарды».
20 қазанда Петропавл әкімдігінің баспасөз қызметі бұл ақпаратты ресми түрде теріске шығарды.

«Петропавл қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі бұл ақпарат шындыққа жанаспайтынын хабарлайды. Тақырып қала тұрғындарын адастырды.
Әкімдік жылу энергиясын беруді тоқтата тұру тек алты мекен-жайда жүзеге асырылады. Бұл жұмыстар үздіксіз жылумен қамтамасыз ету үшін үйлерді жаңа жылу трассасына қосуға байланысты жүргізілуде», - деп хабарлады.

20 қазан 

БАҚ (Қазақстан)

Тоқаев танымал тұлғалардың, оның ішінде журналистер мен блогерлердің мәлімдемелері мен әрекеттері үшін жауапкершілігі туралы мәлімдеді

Жаңа құрылған Жетісу облысының жұртшылығы алдында сөз сөйлеген Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қоғамдағы тұрақтылық пен келісімді сақтау үшін Қазақстан халқының қиын геосаяси жағдайы мен бірлігі тақырыбына егжей-тегжейлі тоқталды.
 

«Мұндай жағдайда әрбір азамат өз сөздері мен іс-әрекеттері үшін жауапкершілікті сезінуі тиіс. Бұл, ең алдымен, қоғамдық тұлғаларға, саясаткерлерге, журналистерге, блогерлерге қатысты. Абайсыз сөздер мен асығыс мәлімдемелер күтпеген салдарға әкелуі мүмкін. Қазақ даналығы айтқандай, «Айтылған сөз атылған оқпен тең» («Айтылған сөз атылған жебе сияқты»). Пікірлердің плюрализмін сақтай отырып, біз радикализмнің, экстремизмнің және сепаратизмнің кез-келген көріністеріне қатаң қарсы тұруымыз керек. Біздің қоғамды бөлуге тырысу заңның барлық қатаңдығымен тоқтатылады. Елімізде заң мен тәртіп бірінші орында тұруы тиіс»-деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Мониторинг «Әділ сөз» қоры тілшілерінің және ашық көздерден алынған ақпараттар бойынша дайындалды.

«Әділ сөз» қорының мониторинг қызметінің жетекшісі Елена Цой 

e-mail: lena@adilsoz.kz 

Мониторингке қатысты сұрақтар бойынша info@adilsoz.kz -ке хабарласуға болады.