2024 жылғы тамыздың 22-29-ы аралығында Қазақстандағы сөз бостандығының бұзылуы

22 тамыз 
Интернет (Қостанай) 
Қостанайда жеке деректерді ұрлау үшін пайдаланылған зиянды бағдарламаны жасаушы сотталды 
Қостанайда 24 жастағы тұрғын интернетте зиянды бағдарламаны таратқаны үшін сотталды. Оның көмегімен интернет алаяқтар пайдаланушылардың логин, пароль және IP-адрес сияқты жеке деректерін ала алады.
Қостанай облыстық полиция департаменті баспасөз қызметінің хабарлауынша, қаскөйдің әрекеті Ұлттық қауіпсіздік комитеті департаменті мен облыстық полиция департаменті және прокуратураның бірлескен жұмысының нәтижесінде әшкере болды. Тергеу барысында сотталған азамат жасап, таратқан бағдарлама интернет қолданушыларға үлкен қауіп төндіргені анықталды.
Қостанай қаласының N2 соты оны ҚР Қылмыстық кодексінің 210-бабы 1-бөлігі (зиянды компьютерлік бағдарламалар мен өнімдерді жасағаны, пайдаланғаны немесе таратқаны үшін) бойынша кінәлі деп таныды. Сотталушыға бір жыл бас бостандығын шектеу, 100 сағат мәжбүрлі жұмысқа тарту және 15 АЕК (55 380 теңге) көлемінде айыппұл түріндегі жаза тағайындады. Одан заңсыз әрекеттерде пайдаланылған компьютерлік техниканың барлығы тәркіленді.

23 тамыз 
Әлеуметтік желі (Алматы қ.)
Алматы полициясы «Жұлдыз-1» шағынауданындағы маньяк туралы қауесетті жоққа шығарып, фейк таратудың жауапкершілігі туралы ескертті
Әлеуметтік желіде «Жұлдыз-1» шағын ауданында маньяк әйелге шабуылдап, баласын ұрламақ болғаны туралы ақпарат тарады. Алматы қаласының полиция департаменті бұл қауесетті жоққа шығарып, әйелге дене жарақатын салу фактісі бойынша қылмыстық іс қозғалды, бірақ бұл тұрмыстық жанжал деп мәлімдеді.
Полиция балаларды аңдитын маньяк туралы ақпарат шындыққа жанаспайды деді. Жалған мәлімет таратпауды сұрайды және жалған деректерді таратудың қылмыстық жауапкершілігі туралы ескертеді.

25 тамыз 
БАҚ (Қазақстан)
Жазатайым оқиға туралы БАҚ-та жарияланған ақпаратты «Qarmet» компаниясы жоққа шығарды
«Qarmet» компаниясы кейбір БАҚ-та және телеграм-арналарда таратылған монтаждау жұмыстары кезінде болған жазатайым оқиға туралы ақпаратты ресми түрде жоққа шығарды. Шын мәнінде, қайғылы оқиға «Қазмеханомонтаж» ЖШС қызметкерлерімен болған. «Qarmet» компаниясы қаза тапқан «Қазмеханомонтаж» ЖШС қызметкерлерінің отбасыларына көңіл айтты. 

25 тамыз 
Павел Дуров, Telegram (Франция)
Қазақстан Журналистер одағы Францияны Павел Дуровтың құқықтарының сақталуын қамтамасыз етуге шақырды
25 тамызда Қазақстан Журналистер Одағы Франция билігіне Telegram негізін қалаушы Павел Дуровтың құқықтары мен бостандығының сақталуын қамтамасыз етуге және оның ісіне объективті тергеу жүргізуге шақырды. Одақ оның ұсталуына қатты алаңдаушылық білдіріп, бұл оқиға бостандық пен демократия үшін күресетіндердің барлығына алаңдаушылық туғызады деді. Тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары қудалау мен бұғаттауға тап болған жағдайда, Telegram объективті ақпараттың маңызды көзі болып қала береді делінген.

25 тамыз 
Павел Дуров, Telegram (Франция)
Қазақстанның цифрлық даму министрі Павел Дуровтың Францияда ұсталуына байланысты қолдау білдірді
Қазақстанның цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев жақында Францияда ұсталған Telegram негізін қалаушы Павел Дуров пен оның командасына қолдау білдірді. Мәдиев бұл оқиғаға алаңдап, жағдайдың тезірек шешілуіне үміттенетінін айтқан.
Мәдиев өзінің Facebook-тегі жазбасында Қазақстанның Цифрлық даму министрлігі Telegram командасымен қауіпсіздікке қатысты мәселелер, соның ішінде деректердің таралып кетуі және заңсыз әрекеттермен күресу мәселелері бойынша бірнеше рет бірігіп сәтті әрекет жасағандарын жазды. Министр қазақстандықтар үшін мессенджердің маңыздылығына назар аударып, әлемдегі 950 миллион Telegram қолданушысының 8 миллионнан астамы Қазақстан тұрғындары екенін тілге тиек етті.Мәдиев Дуровтың қайырымдылық қызметін, ауыл балаларын қолдауға қосқан үлесін де атады және 2024 жылдың жазында Қазақстанға сапары кезінде Дуровпен бірге түскен суретін жариялады.
Павел Дуров 24 тамызда Париждің Ле Бурже әуежайында ұсталды. Француз БАҚ-тары Дуров есірткі саудасына және Telegram қызметіне қатысты басқа да қылмыстарға қатысы бар деген күдікке ілінгенін хабарлады.

26 тамыз 
Интернет (Алматы облысы)
Алматы облысында интернет алаяқтығы күрт өскені тіркелді
Алматы облысында жыл басынан бері 800-ден астам интернет-алаяқтық фактісі тіркелді. Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 35,6 пайызға артық, яғни 604 факті тіркелген. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде (ӨҚК) өткен брифингте Алматы облыстық полиция департаменті криминалдық полиция басқармасы бастығының орынбасары Нұржан Кеңесханұлы мәлім етті.
Полицияның мәліметінше, осы кезеңде 110 қылмыстық іс бойынша тергеп тексеру аяқталды, оның 83-і сотқа жіберілді. Жәбірленушілерге 10 864 000 теңге өтелді.
Интернет-алаяқтар жасаған құқық бұзушылықтардың негізгі түрлері:
 - банк қызметкері болып көріну (172 жағдай);
- онлайн сатып алулар мен сатылымдардағы алаяқтық (189 жағдай);
- жеңілдікпен кредит ресімдеу, қаражатты қолма-қол ақшаға айналдыру, жұмысқа орналасуға көмек және қарызға өтініш беру (100 жағдай);
- инвестициялық алаяқтық (68 жағдай);
- басқа әрекеттерді (290 жағдай) анықтады.

26 тамыз
Интернет (Қазақстан)
Қазақстанда коронавирустың қайта өршуі туралы қауесетті Денсаулық сақтау министрлігі жоққа шығарды
2024 жылдың 26 ​​тамызында ҚР Денсаулық сақтау министрлігі мен Алматы қалалық қоғамдық денсаулық сақтау департаменті Қазнетте коронавирустық инфекцияның қайта өршуі туралы тараған қауесетке жауап берді. Ведомство бұл ақпарат шындыққа жанаспайды деп мәлімдеді.
Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, 2024 жылдың басынан бері елде Covid-19 жұқтырған 1356 жағдай тіркелді, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 8 есеге аз. Биылғы жылы коронавирустан қайтыс болғандар тіркелген жоқ, инфекциялық жағдай толығымен бақылауда. Қазақстанда жұқпалы аурудың 6285 төсек-орыны жасақталған және оның COVID-19 бойынша толуы бар болғаны 0,1% құрайды.
Министрлік жалған ақпарат таратқандардың әрекетін бағалау үшін материалдарды құқық қорғау органдарына тапсырды.

26 тамыз
Интернет (Қазақстан)
Қазақстанда интернет-алаяқтықтан келген шығын 7 миллиард теңгеге жетті
Қазақстанда соңғы жеті айда интернет-алаяқтықтан келген шығын шамамен 7 миллиард теңгені құрады. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 190-бабы «Алаяқтық» бойынша Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімінде тіркелген 26,9 мың құқық бұзушылықтың 44,4%-ға жуығы (12 мыңға жуық іс) интернет-ресурстарды пайдалана отырып, ақша жымқырумен байланысты.
Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің мәліметінше, соңғы бірнеше жылда интернет-алаяқтық фактілері 40 есеге өскен. Егер 2018 жылы осындай 500-ден сәл астам құқық бұзушылық тіркелсе, 2023 жылдың соңына қарай олардың саны 21,8 мыңға жеткен. Алдаудың жаңа әдістері, қылмыс географиясын кеңейту және залалды көбейту құқық қорғау органдарын интернет-қылмыскерлермен күресу шараларын күшейтуге мәжбүр етуде.Өткен жылы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі CyberPol пилоттық жобасын іске қосып, киберқылмыспен күресу бойынша аймақтық бөлімшелерді құрды. Осы жазда Қазақстанның Ұлттық банкі қаржылық алаяқтық белгілері бар төлем операцияларын блоктайтын алаяқтыққа қарсы орталық ашты.
Дегенмен, құқық қорғау органдарының барлық күш-жігеріне қарамастан, киберқылмыс мәселесі өткір күйінде қалып отыр. Статистика көрсеткендей, көп жағдайда интернеттегі алаяқтыққа қатысты қылмыстық істер кінәлілерді «анықтамау» салдарынан тоқтатылады. Өткен жылы мұндай жағдайлардың 79,2 пайызы болса, биылғы жылдың жеті айында бұл көрсеткіш 56,3 пайызды құраған. Жаһандық киберқауіпсіздік рейтингінде Қазақстан 0,552 индексімен 108 елдің ішінде 67-орынға ие болды.

26 тамыз
Павел Дуров, Telegram (Франция)
Telegram баспасөз қызметі Павел Дуровтың ұсталуына қатысты ресми мәлімдеме жасады
Telegram баспасөз қызметі ресми мәлімдеме жасады, онда компания бас директор Павел Дуровтың Францияда ұсталуына қатысты пікір білдірді. Мәлімдемеде Telegram Еуропалық Одақ заңдарына, соның ішінде Цифрлық қызметтер туралы заңға және платформадағы контентті модерациялау салалық стандарттарға сәйкес келетіні және үнемі жетілдіріліп жатқаны айтылды.
«Павел Дуровтың жасыратын ештеңесі жоқ, ол Еуропаны жиі аралайды. Платформаның теріс пайдаланылуына платформа немесе оның иесі жауапты деп айту абсурд», - делінген компания мәлімдемесінде. Telegram-да жағдайдың тез арада шешілетініне үміттенеді.
Еске салайық, Францияда 24 тамызда Telegram желісінің негізін қалаушы Павел Дуров жеке ұшағынан түскен кезде Ле Бурже әуежайының ұшып-қону жолағында ұсталған болатын.
Оған лаңкестік, есірткі саудасы, алаяқтық, ақша жымқыру, ұрланған заттарды сатып алу және балаларға қарсы қылмыстар жасады деген айыптар тағылуы мүмкін. Француз билігі дұрыс модерация мен құқық қорғау органдарымен ынтымақтастықтың болмауы Дуровты осы қылмыстарға сыбайлас етеді деп санайды.Франция президенті Эммануэль Макронда Дуровтың ұсталуына қатысты пікір білдіріп, Францияның сөз бостандығы мен кәсіпкерлікті жақтайтынын айтты. Оның айтуынша, қамауға алу саяси шешім емес және сот тергеуінің аясында жүзеге асырылуда.Макрон соңғы шешімді сот қабылдайды деді.
Өз кезегінде Еурокомиссия Euronews арнасына Дуровқа қатысты жағдайдың әлеуметтік желілер мен интернет қызметтерін реттейтін ЕО заңдарына қатысы жоқ екенін айтты. Осы заңдарға сәйкес платформалар заңсыз контентті жариялауға жауапты және оны мұқият модерациялауы керек.

27 тамыз 
Интернет (Әлем)
Сарапшылар Павел Дуровтың қамауға алынуына байланысты алаяқтық сілтемелер туралы ескертті
«Лаборатории Касперского» сарапшылары француз полициясы қамауға алған Павел Дуровты қорғау үшін алаяқтар ақша жинап жатқан электрондық пошта спамының жаңа толқынын анықтады. Хатта қаскөйлер өздерін құқық қорғау ұйымы ретінде таныстырып, Дуровты босатып, дүние жүзіндегі адамдардың құқықтарын қорғауды көздеп отырғандарын айтады. Олар хат алушыларды криптовалютада (BTC, ETH, TRX) көрсетілген әмияндарға ақша аударуға шақырады.
Сілтеме ағылшын тілінде ал хат авторлары спам сүзгілерін айналып өту үшін әртүрлі сөздер мен синонимдерді пайдаланады. Олар қаржы жинап жатыр деген ұйымның атын да өзгертеді. Мамандар жақын арада орыс тілінде де осындай хаттар пайда болуы мүмкін екенін ескертіп, қазақстандық қолданушыларды сақ болуға шақырады.
Цифрлық қауіпсіздік сарапшылары күдікті электрондық пошталарға сенбеуді, веб-сайт мекенжайлары мен жіберушілердің электрондық пошта мекенжайларын мұқият тексеруді және бейтаныс адамдарға, әсіресе криптовалютамен ақша аудармауды ескертеді.

27 тамыз 
Блогосфера (Қазақстан)
Air Astana туризмді жарнамалау үшін қытайлық блогерлерді шақырды 
Қазақстан Ұлттық Банкі Air Astana акцияларына 25 миллиард теңге инвестициялағаннан кейін, авиакомпания Қазақстанда туризмді жарнамалау үшін алты танымал Қытай блогерлерін шақырды. PR Newswire-ге сілтеме жасаған ҚазТАГ-тың хабарлауынша, Қытайдан келген блогерлер елмен жақсырақ танысып және қытайлық туристерді тарту үшін Шымкент, Алматы, Шығыс Қазақстан және Түркістан облыстарына барды. Бұл қадам қытайлық саяхатшылар арасында мәдени байланыстарды нығайтуға және Қазақстанға деген қызығушылықты арттыруға бағытталған.

27 тамыз 
Әлеуметтік желі (БҚО)
Полиция әлеуметтік желіде ресейлік босқындардың Оралға келгені туралы қауесетті жоққа шығарды
Оралдағы «Пединститут» аялдамасы ауданындағы үш автобустың жанында түнде ондаған адам жиналған видео мессенджерлер мен әлеуметтік желілерде белсенді түрде таралды. Роликтің авторы бұл соғыстан қашып, Оралға келген ресейліктер деп мәлімдеді.
Алайда, Батыс Қазақстан облысы полиция департаментінің (БҚО) баспасөз қызметі бұл қауесетті жоққа шығарып, ақпараттың жалған екенін айтты. Шындығында, полицияның хабарлауынша, видеода Ресейдің жоғары оқу орындарына түскен БҚО орта-жалпы білім беретін мектептерінің түлектері бейнеленген. 135-ке жуық жас оқуын жалғастыру үшін Қазан қаласына барды.
Полиция қоғамдық тәртіпті бұзуға немесе азаматтар мен мемлекеттің мүдделеріне зиян келтіру мақсатында көрінеу жалған ақпарат тарату Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша жауапкершілік көзделгенін еске салды.
 

26 тамыз
БАҚ (Қазақстан)
20 тамыздан бастап журналистерді аккредитациялаудың жаңа ережелері күшіне енді
Қазақстанда 2024 жылдың 20 тамызынан бастап zan.gov.kz ресми сайтында жарияланған журналистерді аккредиттеудің жаңа ережелері қолданыла бастады. БАҚ өкілдерінің наразылығына қарамастан, жаңа ережедегі негізгі даулы тармақтар өзгеріссіз қалды. Басты өзгерістердің бірі журналистер материалдарын тек аккредиттеу туралы өтініш берілген бұқаралық ақпарат құралында жариялауы керек деген талап. Бұл жаңалық бірден бірнеше басылыммен ынтымақтасатын тілшілердің жұмысын айтарлықтай қиындатады. Сонымен қатар, аккредиттеуден айыру негіздерінің тізімі кеңейді. Енді журналистер 11-тармақта белгіленген шарттарды қайталап бұзғаны үшін аккредитациясынан айырылуы мүмкін. Бұл шарттарға аккредиттеуші мемлекеттік органдардан алынған ақпаратты тек өтініш берілген бұқаралық ақпарат құралдары арқылы тарату міндеті, ұйымдастырылған іс-шаралардың ережелерін , аккредиттеуші ұйымдармен және ерекше маңызды мемлекеттік және стратегиялық объектілерге кіру ережелерін сақтау кіреді.
Бұған дейін журналистер бұл нормаларға белсенді түрде наразылық білдірген. Ал Мәдениет және ақпарат министрлігі жаңа ережені бекіткен кезде олардың пікірін ескермеді.

27 тамыз
БАҚ (Қазақстан)
Қазақстан үкіметі журналистердің министрлерге кіруіне тыйым салды
Қазақстанда бұдан былай журналистер мен БАҚ өкілдеріне министрлер кабинетінің отырысы өтетін жерге шығуға рұқсат етілмейді. Енді олар арнайы бөлінген баспасөз орталығында үкіметтің бекітілген мүшелеріне ғана сұрақ қоя алады.   Премьер-Министрдің баспасөз хатшысы Диляра Әленова БАҚ-қа арналған баспасөз орталығының басқа қабатқа көшірілгенін, бұл журналистердің министрлер мен премьер-министрлердің орынбасарларымен кездесуіне рұқсат бермейтінін айтты.
«Біз осында (жаңа баспасөз орталығында) боламыз. Бұрынғы баспасөз орталығымызда 36 орын болса, аккредиттелген журналистер саны 70-тен асады. Енді барлық жұмыс жаңа баспасөз орталығында өтеді», деді Әленова. 
Баспасөз хатшысы Үкімет отырысының күн тәртібіндегі мәселе бойынша министрлердің баспасөз мәслихаттары тек жаңа баспасөз орталығында ғана өтеді деді. Премьер-министрдің орынбасарлары мен министрлер кабинетінің басқа да мүшелеріне қатысты сұрақтар енді олардың баспасөз хатшылары арқылы өңделеді.Сонымен қатар, кездесулер өтетін үшінші қабатқа операторлар мен фотографтарға да кіруге тыйым салынғаны белгілі болды. Енді хаттамалық түсірілім болмайды, барлық материалдар тек жаңа баспасөз орталығы арқылы таратылады.
Журналистердің мұндай шектеулердің себептері мен әрбір БАҚ-та өзінің бірегей фотолары мен видеосы болуы қажеттігі туралы сұрақтарына жауап берген Диляра Әленова ықтимал шешімді талқылауды ұсынды.

27 тамыз
БАҚ 
Энергетика министрі АЭС құрылысына қарсылық білдірген журналистер мен белсенділердің үстінен құқық қорғау органдарына шағым түсіреміз деп қорқытты
ҚР Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев елде атом электр стансасының (АЭС) салынуына қарсылық білдіргендерге қарсы құқық қорғау органдарына шағым дайындағанын хабарлады. Оның айтуынша, мұндай әрекеттер қоғамдық пікірді тұрақсыздандыруы мүмкін.
Сәтқалиев үкіметте журналистерге шағым дайын, бірақ әлі құқық қорғау органдарына жіберілмегенін айтқан. Алайда ол шағым атом электр станциясын салу мәселесі бойынша қоғамдық тыңдауларға қатысқан журналистер немесе белсенділер сияқты нақты адамдарға қатысты болатынын нақтылаудан бас тартты. Министр жалпы түсініктемемен шектеліп, егжей-тегжейі кейінірек белгілі болады: «менің ойымша, сіз уақытында бұл не туралы екенін білесіз. Осы ақпаратпен шектелейік» деді.
Министр атом энергетикасын дамыту мәселесі бойынша қоғамдық пікірдегі тепе-теңдікті бұзуы мүмкін әрекеттер туралы айтты. Ол Энергетика министрлігі атом энергетикасын дамыту жөніндегі бағдарламаны қорғау және тәуелсіз жарықтандыруды қамтамасыз ету үшін қажетті шаралар қабылдап жатқанынан хабардар етті.
Бұған дейін Сәтқалиев атом электр станциясының құрылысын талқылау процесі ашық жүргізіліп жатқанын, ал атом энергетикасын дамыту идеясы барған сайын қолдау тауып отырғанын мәлімдеген болатын. Министр кейбір журналистер мәселені жеткілікті терең зерттемей-ақ тым эмоционалды болуы мүмкін, деді.
Энергетика министрлігінің баспасөз қызметі кейінірек ведомство атом электр станциясының құрылысына қарсыларға қатысты құқық қорғау органдарына шағым дайындап жатыр деген сөзді жоққа шығарған хабарлама таратты.

27 тамыз 
Дәурен Хайргелдин, «Настоящее время» (Алматы қ.)
Журналист аккредитацияның жаңа ережесін сынады: «Мамандыққа тыйым салу күшейе түсуде»
Медиа заңгерлер, журналистер және құқық қорғаушылар ақпарат министрлігі бастамашылық еткен журналистерді аккредиттеудің жаңа ережелерін енгізуге қарсы болды, бірақ ведомство бұл нормаларды бекітті. Журналист Дәурен Хайргелдин Facebook желісінде өзінің наразылығын білдіріп, бұл жаңашылдық Қазақстандағы БАҚ жұмысын айтарлықтай шектейді, деді.Хайргелдиннің айтуынша, жаңа ереже мемлекеттік органдарға журналистер ұстануға тиіс қатаң талаптар қоюға мүмкіндік береді, бұл олардың бостандығын айтарлықтай шектейді. Мысалы, журналистер спикерге тақырып бойынша екі сұрақтан артық сұрақ қоя алмайды. Осы ережені сақтамау ескертулерге және кейіннен аккредитациядан айыруға әкелуі мүмкін.
Хайргелдин: «Нәтижесінде журналистерді мемлекеттік органдарға жібермейді, тек пропаганда мен мемлекеттік тапсырыс үшін үнсіз қалуға дайын адамдар қалады. Шындық теледидарда көрсетілгеннен әлдеқайда қатал және мүлде басқаша болатын мұндай «Рухани жаңғыру» ешкімге керек емес», - деп жазды.

27 тамыз
Қоғам (Қазақстан)
Алматыда WhatsApp чаттары арқылы онлайн соттардың жұмысын жеңілдетуді жоспарлап отыр
Алматыда WhatsApp чатын пайдалану арқылы онлайн соттың жұмысын жеңілдету мүмкіндігі қарастырылуда. Бұл жаңалық, оның авторларының айтуынша, сот процесіне қатысушылардың хабарламаларды жедел алуға және іске қатысты мәселелерді қысқа мерзімде шешуге мүмкіндік береді.Бастама сот процесінің барлық қатысушылары үшін ашықтық пен ыңғайлылықты арттыруға, сондай-ақ бюрократиялық рәсімдерді азайтуға бағытталған. Танымал мессенджермен интеграция азаматтардың сот төрелігіне қолжетімділігін жеңілдетіп, сот жүйесімен өзара іс-қимылды қарапайым әрі қолжетімді етпек.
 

26 тамыз
БАҚ (Қазақстан)
Қазақстанда телерадио хабарларын тарату үшін жиілікті бөлудің жаңа ережесі бекітілді
26 тамызда Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің м.а. телерадио хабарларын тарату мақсаты үшін жиілік белдеулерін және радиожиілік арналарын бөлу ережесін бекітетін қаулысы жарияланды. 2024 жылдың 20 тамызында қол қойылған құжат конкурстық негізде жеке және заңды тұлғалар арасында жиілікті бөлу процесін реттейді.
Жаңа тәртіпке сәйкес конкурсқа белгіленген мерзімде өтінім беретін және құжаттардың толық пакетін ұсынатын үміткерлер ғана қатыса алады. Өтінімдерді қарау және жеңімпаздарды таңдау әрбір жиілік диапазоны мен радиожиілік бойынша бөлек жүргізіледі.
Ереже өтінімдерді беру процесін ғана емес, сонымен қатар конкурсты ұйымдастырушылардың функцияларын, конкурстық комиссияның өкілеттіктерін, сондай-ақ оның нәтижелеріне шағымдану тәртібін де айқындайды.

27 тамыз 
Қоғам (Қазақстан)
Инвестиция және даму министрлігі ұялы байланыс пен интернетке қосылу үшін биометриялық деректерді міндетті түрде енгізуді ұсынады
28 тамызда Egov «Ашық НҚА» порталында Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 24 ақпандағы бұйрығымен бекітілген байланыс қызметтерін көрсету қағидаларына өзгерістер енгізу туралы бұйрықтың жобасы орналастырылды. Жобаға сәйкес, Қазақстандағы ұялы байланыс және интернет пайдаланушылары Байланыс қызметтеріне қосылу, шарт жасасу, оның тоқтатылуы немесе нөмірді көшіру үшін адамның бейнесі сияқты өздерінің биометриялық деректерін ұсынуға міндетті болады. Кафе немесе әуежай сияқты қоғамдық орындар арқылы интернетке кіру үшін пайдаланушылар SMS немесе қоңырау арқылы алынған бір реттік құпия сөзді енгізеді немесе оператордың қосымшасы арқылы сканерленетін жеке басын куәландыратын құжаттарды пайдаланады.
Жоба сонымен қатар қосымша авторизация әдістерін ұсынады, соның ішінде eGov байланысы, Биометрия, банктік карта нөмірі арқылы растау, құжаттарды сканерлеу, әлеуметтік медиа акканут және электрондық поштасы арқылы растау. Бұл шаралар қауіпсіздікті күшейтуге және пайдаланушыларды сәйкестендіруді жеңілдетуге бағытталған, бірақ олар жеке ақпаратты қорғау туралы сұрақтар туғызады.
Жобаның түсіндірме жазбасында алаяқтықпен күресу үшін биометрияны қолдану қажет екендігі көрсетілген. Жоба Ұлттық экономика министрлігімен, ҰҚК және ҚР ІІМ-мен келісілді, ал жария талқылау 2024 жылғы 10 қыркүйекке дейін жалғасады.

27 тамыз 
Қоғам (Қазақстан)
Human Rights Watch Қазақстандағы терроризм туралы заңды үкіметті сынаушыларды қудалау үшін теріс пайдалануды айыптады
Human Rights Watch (HRW) халықаралық құқық қорғау ұйымы «Саяси қуғын-сүргін, экономикалық блокада: Қазақстанның терроризмді қаржыландыру тізімі адам құқықтарының көбірек бұзылуына қалай әкеліп соқтырады» атты жаңа баяндамасын жариялады. Бұл құжатта құқық қорғаушылар Қазақстан билігі экстремизмге және терроризмге қарсы іс-қимыл туралы заңнаманы теріс пайдаланып, оны Үкімет сыншыларын қудалау үшін пайдаланады деп алаңдаушылық білдіреді.
Есепте Қазақстан билігі сөз бостандығы мен қуғын-сүргін қаупінсіз сын айту мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс. HRW оппозициялық топтарға бейбіт қызмет жүргізуге және саяси партияларды ықтимал кек алудан қорықпай тіркеуге рұқсат беруге шақырады.
Ұйым ережені қайта қарау қажеттілігін атап көрсетеді. Экстремизм мен терроризмге қатысты Қазақстан Қылмыстық кодексінің құқықтық сенімділікке кепілдік беру және сөз бостандығы мен бірлестіктердің заңды жүзеге асырылуын криминализациялауды болдырмау мақсатында жасалған. HRW ұйымының Орталық Азия бойынша аға ғылыми қызметкері Мира Ритман қазақстандық билікті экстремизм және терроризм туралы заңдарды бейбіт сыншылар мен басқа да адамдарды қудалау үшін пайдалануды дереу тоқтатуға шақырады.

27 тамыз
БАҚ (Қазақстан)
Экономист Мемлекеттік басқару тұжырымдамасында БАҚ бостандығын жақсарту шаралары жоқ деп сынады
Экономист Жарас Ахметов мемлекеттік басқаруды дамыту тұжырымдамасын сынға алып, мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау элементі ретінде БАҚ-пен жұмыс істеу қажеттігі туралы мәлімдемелерге қарамастан, құжатта БАҚ бостандығын бағалау шаралары немесе жақсартуға деген ұмтылыс жоқ деді.А.Ахметовтың айтуынша, үкімет бұл жобада ұсынылған деректерге үлкен мән береді, онда биліктің ашықтығының деңгейі мемлекеттік басқару сапасына тікелей әсер ететіні айтылған. Бірақ ол мемлекеттік басқаруды дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасы мен 2029 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары сияқты бағдарламалық құжаттарда мемлекеттің ашықтық деңгейін арттырудың нақты әрі тиімді тетіктері қарастырылмағанын айтады.Тұжырымдамада БАҚ-пен өзара іс-қимыл мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін, оның ішінде Интернет желісіндегі жұмыс сапасын, БАҚ-пен өзара іс-қимылды және баспасөзбен байланысқа ашықтығын бағалау критерийлерінің біріне айналуы тиіс екендігі айтылады. Алайда, Ахметовтың айтуынша, бұл құжаттарда биліктің ашықтығын арттырудың негізгі элементі болып табылатын шынайы БАҚ бостандығына тиісті көңіл бөлінбейді.

28 тамыз 
Мессенджер (Қазақстан)
Қазақстан Интернет-қауымдастығының президенті Павел Дуровтың қамауға алынуы Telegram жұмысына әсер етпейді, деп есептейді 
Ulysmedia Қазақстанның Интернет-ассоциациясының президенті Шавкат Сабиров Telegram негізін қалаушы Павел Дуровтың Францияда қамауға алынуы мессенджердің жұмысындағы өзгерістерге әкелмейтінін айтты. Сабиров Батыс елдерінің қысымына қарамастан Telegram тәуелсіз платформа болып қала беретініне сенімді, деп жазады.
Сабиров Facebook сияқты батыс әлеуметтік желілері Орталық Азиядағы, соның ішінде Қазақстандағы пайдаланушыларды жиі шектейтінін алға тартады.
2022 жылдың маусымында Facebook барлық пайдаланушылар үшін жазылушылар санын уақытша 10 мыңға дейін шектеді, үгіт-насихат алгоритмі соның ішінде ресейлік пропагандамен күресу үшін болуы мүмкін. Бұл қазақстандық БАҚ-тың Telegram-ға жаппай көшуіне алып келді, онда жазбалар миллиондаған қаралым жинады. Бұл платформаны еркін медиа үшін маңызды құралға айналдырады.
Ол сондай-ақ Telegram Қазақстандағы еркін медиа үшін, әсіресе басқа әлеуметтік желілерде енгізілген шектеулер аясында шешуші рөл атқаратынын айтты. Сабиров Дуров платформаның тәуелсіздігі мен құпиялылығына қауіп төндіретін келісімге келмейтініне сенім білдірді.

29 тамыз 
БАҚ (Қазақстан)
«Правовой медиа-центр» ҚҚ және Internews Қазақстан Сыртқы істер министріне журналистерді аккредиттеудің жаңа ережесі туралы хат жолдады
29 тамызда «Правовой медиа-центр» ҚҚ және Internews Қазақстан «Ашық НҚА» порталында жарияланған жобада ұсынылған шетелдік журналистерді аккредиттеудің жаңа ережесіне алаңдаушылық білдіріп, Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Мұрат Нұртілеуге хат жолдады.
Медиа-сарапшылар үндеуде 2024 жылғы 19 тамызда талқылауға шығарылған бұйрық жобасында Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің шеңберінде Қазақстанның халықаралық міндеттемелеріне қайшы келетін көптеген шектеу нормалары бар екенін атап көрсетеді. Сарапшылар ұсынылған өзгерістер аккредиттеудің негізгі принциптерін бұзып, оны халықаралық стандарттарға қайшы келетін журналист мамандығына тыйым салу құралына айналдыруы мүмкін дейді.
Атап айтқанда, бұйрық жобасында сыртқы істер министрлігінің аккредиттеу рәсімдеріне қатысты әрекеттеріне немесе әрекетсіздігіне шағымдануға мүмкіндік беретін ереже жоқ, бұл журналистер үшін қосымша кедергілер тудырады. Сондай-ақ, сұратылған құжаттардың шамадан тыс көп болуы және аккредиттеуге өтінімдерді қараудың ұзақ мерзімі байқалады.
Сарапшылар бұл ережені осы ұсынылған редакциясында қабылдау өз-өзіне цензураны күшейтіп, Қазақстандағы сөз бостандығына теріс әсер етуі мүмкін екенін ескертеді, бұл елдің сөз бостандығы мен құқық үстемдігі бойынша халықаралық рейтингісіне әсер етеді. Ережені ұсыныстар мен үздік тәжірибелерді ескере отырып қайта қарауға шақырады. Олар осы мәселені одан әрі талқылауға қатысуға дайын екендіктерін айтады.

29 тамыз 
БАҚ (Қазақстан)
Қазақстан үкіметінің журналистерді аккредитациялаудың жаңа ережесі цензура қаупін арттырды
Журналистер Қазақстан үкіметінің жаңа аккредиттеу ережесін енгізуін цензураның жасырын түрі деп санайды. Енді тілшілер министрлерден физикалық жағынан ғана емес, ақпараттық жағынан да бөлінді. Егер бұрын журналистер министрлер кабинетінің мүшелеріне сұрақтар қоя алатын болса, қазір олар баспасөз орталығының екінші қабатқа ауысуына байланысты мұндай мүмкіндіктен айырылды, ал отырыстар үшінші қабатта өтеді.
Ulysmedia.kz тілшісі Аян Өрібай журналистер үшінші қабатта жұмыс істегенде де министрлер баспасөз өкілдерінен қашып, жиналыс бөлмесіне басқа есіктерден кіретін дейді. Енді баспасөз орталығы екінші қабатқа көшкеннен кейін журналистер премьер-министрдің орынбасарларымен және басқа да ресми тұлғалармен кездесе алмайды.
«Власть» журналының Астана бюросының бас редакторы Тамара Вааль да министрлерге кірудің толық шектелгеніне алаңдаушылық білдірді. Оның айтуынша, қазір полиция қызметкерлері лифтілер мен баспалдақтарда кезекшілік етуде, олар журналистердің екінші қабаттан көтерілмеуін қатаң қадағалайды.Журналист Жәния Ұранқаева мұндай шара журналистерді ақпарат алу мүмкіндігінен айыруға бағытталған, бұл Конституция мен сөз бостандығы құқығын бұзу деп санайды. Ол бұл әрекеттерді цензураның жасырын түрі деп санайды.
 

29 тамыз
Назгүл Күміспаева, «Обожаю» Youtube арнасы (Астана)
Журналист Назгүл Күміспаеваға Шығыс Еуропадан белгісіз нөмірлер тағы да жаппай қоңырау шалды
29 тамызда журналист Назгүл Күміспаева әлеуметтік желіде белгісіз нөмірлерден бұл жолы Шығыс Еуропа елдерінен Дания, Венгрия, Эстония және Молдовадан келген жаппай қоңыраулар түріндегі кибершабуылдар туралы хабарлады.Киберқауіпсіздік сарапшылары мұндай шабуылдарды спуффинг деп анықтайды. Кибершабуылдың бұл түрі шабуылдаушының әртүрлі байланыс арналары арқылы сенімді дереккөзді қамтиды. Спуфинг күрделі болуы мүмкін және көбінесе әлеуметтік инженерия элементтерін қамтиды, онда алаяқтар жәбірленушіні жеке мәліметтерін алу үшін қолданады.
 

22 тамыз
 «Тотал Казахстан» АА (Ақтөбе)
Ақтөбеде мектеп оқушысының өліміне қатысты атышулы іс бойынша сот отырысына БАҚ өкілдері жіберілмеді
«Тотал Казахстан» ақпарат агенттігінің тілшісі Ақтөбедегі олимпиадалық резерв мектеп-колледжінде 14 жастағы оқушының өліміне қатысты сот процесі туралы материал әзірледі. Алайда отырыс жабық деп жарияланып, БАҚ өкілдері залдан кетуге мәжбүр болды.
Қайғылы оқиға осы жылдың сәуір айында болған. Еркін күрес факультетінде бір жыл ғана оқыған оқушы екі құрдасымен кикілжіңнен кейін қайтыс болды. Туыстарының айтуынша, жасөспірімнің өлімі әлімжеттік әрекеттерімен байланысты болуы мүмкін. 11 сәуір күні кешкі сағат 21:30 шамасында Бексұлтан өзін нашар сезінген, содан кейін оған жедел жәрдем шақырылған, бірақ ол ауруханаға жетпей қайтыс болған.
Марқұмның туыстары жанжал егіз ағайындыларға қонаққа басқа оқушылар келгенде бөлме тазаланбағандықтан басталғанын айтады. Дау кезінде Бексұлтан бірнеше рет кеуде тұсынан соққы алған, ол есінен танып, кейіннен қайтыс болған.
Сот 22 тамызда басталды, бірақ айыпталушылардың кәмелетке толмағанын алға тартып, журналистерді сот отырысына қатыстырмады. Қайтыс болған жасөспірімнің анасы сот отырысының жабық өткеніне және қайғылы оқиға орын алған мектеп өкілдерінің сотқа келмегеніне наразылығын білдірді. Ол болған оқиғаға тек айыпталушы ғана емес, ұлының өліміне себеп болған жағдайға жол берген мұғалімдермен бірге мектеп басшылығы да жауапқа тартылуы керек, дейді.

27 тамыз
Tengrinews (Алматы қ.)
Барлық әкімдіктер Қазақстандағы су тасқынына байланысты шегерілген мәдени іс шаралардың шығындары туралы ақпарат берген жоқ
2024 жылы Қазақстанда болған жаппай су тасқынынан кейін кейбір аймақтар шығындарды үнемдеу және зардап шеккен аймақтарды қалпына келтіруге бағыттау үшін жоспарланған мәдени және бұқаралық шараларды тоқтатқан еді. Алайда, Tengrinews.kz-тің осы мәселеге орай жолдаған сауалына барлық мемлекеттік органдар толық ақпарат берген жоқ.
Су тасқынынан ең көп шығын Ақтөбе, Атырау, Солтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Қостанай және Ақмола облыстарында тіркелді. Басылым жолдаған ресми сауалдарына осы өңірлердегі барлық әкімдіктерден жауап ала алмады.
Ақтөбе облысының әкімдігі 25 имидждік іс-шараны тоқтатып 372 миллион теңгені үнемдегенін хабарлады. Солтүстік Қазақстан облысында тоқтатылған іс-шаралардан 436,3 миллион теңге үнемделген, алайда әкімдік қандай іс-шаралардың тоқтатылғаны туралы нақты мәлімет берген жоқ. Павлодар облысының әкімдігі имидждік іс-шараларда үнемделген 43,2 миллион теңгені қоса алғанда, 1,3 миллиард теңге сомасына шығыстарды оңтайландырғанын айтты, бірақ нақты қандай іс-шаралар ауыстырылғанын немесе тоқтатылғанын нақты айтпады.
Журналистерге Шығыс Қазақстан облысы Төтенше жағдайлар департаменті үнемделген қаражат туралы ақпарат бермеді. Ақмола және Қостанай облыстары да деректердің жоқтығына сілтеме жасай отырып, іс-шараларды тоқтатып үнемделген сомаларды айтқан жоқ.

27 тамыз 
БАҚ (Рудный қ.)
Рудныйдағы баланың өлімі туралы журналист сұрақтарына жауап берілмеді 
27 тамызда «Рудненские СМИ» чатында журналистер Рудный әкімдігі мен «Рудненский водоканал» ЖШС-нен қайғылы оқиға су құбырын төсеу үшін қазылған траншеяда баланың қайтыс болуы туралы қайғылы оқиғаға түсініктеме беруді сұрады. Алайда әкімнің баспасөз хатшысы Жансая Сәрсенова түсініктеме бере алмайтынын, өйткені марқұмның отбасы бұл істі БАҚ-та талқыламауды өтінген, деді.
Осыған қарамастан, журналистерді жер қазу жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесі алаңдатты, өйткені бұл жағдай бүкіл қалаға қатысты. «Город» АА порталының тілшісі Ирина Старикова портал Рудный әкімдігіне ресми сұрау жібергенін, өйткені жылу желілері мен су құбырларын қоса алғанда, барлық жөндеу жұмыстарына жауапты әкімдік екенін айтты.
Келесі күні мұғалімдер конференциясында сөйлеген сөзінде Рудный әкімі Виктор Симоненко педагогтар мен ата-аналарды балалардың қауіпсіздігіне назар аударуға шақырып, трагедия туралы айтты. Алайда ол орын алған төтенше жағдай үшін жауапкершілік тақырыбын қозғамады.

27 тамыз 
Лиана Рязанцева, Lada.kz (Ақтау қ.)
Ақтау әкімдігі журналистерге 22 қабатты екі ғимараттың эскиздік жобасын көрсетуден бас тартты
Ақтау әкімдігі журналистерге қаладағы үңгірдің үстінде құрылысы жоспарланған 22 қабатты екі тұрғын үйдің эскиздік жобасын көрсетуден бас тартты. Lada.kz журналисі Лиана Рязанцеваның хабарлауынша, қалалық сәулет және қала құрылысы бөлімінде нысандардың құрылысы заңды түрде жүргізіліп жатқанын және құрылыс салушының барлық қажетті рұқсат құжаттары бар екенін айтқан. Алайда, соған қарамастан, Lada.kz редакциясына құрылыстың жобалық құжатын көрсетпеді. 
Бұған дейін басылымда Ақтаудағы жартас жолына осы құрылыстың салдарынан қауіп төніп тұрғаны туралы хабарланған болатын. 2023 жылы қала билігі құрылыс салушы үңгірдің үстіндегі құрылысқа мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысын алды деп мәлімдеді. Бұл учаскеде жеке инвестициялар есебінен екі көпқабатты ғимарат салу жоспарлануда.
«Әділ сөз» заңгері Сергей Уткиннің түсініктемесі
«Масс-медиа туралы» Заңның 26-бабы 3-тармағының 5) тармақшасына сәйкес журналист Мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, құжаттар мен материалдарға қол жеткізуге құқылы.
Егер жобалық құжаттама мемлекеттік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрмаса, әкімдік аталған құжаттамаға көрсетуге беруге міндетті.

27 тамыз 
BEST.media (Астана қ.)
BES.media журналисі аккредиттелгеніне қарамастан Астана мәслихатының сессиясына жіберілмеді
27 тамызда BES.media журналисі аккредиттелгеніне қарамастан елорда әкімі Жеңіс Қасымбек қатысқан Астана мәслихатының сессиясына жіберілмеді. Журналисті кіре берістен кіргізбеді, өйткені қызметкерлердің ешқайсысы оны ертіп кетуге шықпады, бұл ғимаратқа кіру үшін міндетті болып табылады. Сессияда Нұра ауданының жаңа әкімін тағайындау және қала құрылысы ережелерін бекіту сияқты қала үшін маңызды мәселелер талқыланды.
Журналисті кіргізуден бас тартудың себептері түсініксіз.
BEST.media редакциясы бұған дейін тілшілері мәслихат сессияларына үнемі қатысқанын және проблемалар туындамағанын айтады. Әдетте мәслихат қызметкері журналисті отырыс басталардан 20 минут бұрын қарсы алып, оны залға дейін ертіп баратын. Қызметкер кешіккен жағдайда мәселені шешу үшін бір қоңырау жеткілікті болды. Бұл жолы сессия басталардан 20 минут бұрын келген тілші жауапты адамдармен байланыса алмады, оның мессенджерлердегі қоңыраулары мен хабарламаларын ешкім елемеді.

28 тамыз
orda.kz (Астана)
Orda.kz журналистері сотталғандардың ұжымдық шағымы туралы сұраққа Президент Әкімшілігінен жауап алған жоқ
orda.kz журналистері үш түзеу колониясындағы тұтқындардың Президент Әкімшілігіне, Жоғарғы Сотқа және Бас прокуратураға жолдаған ұжымдық шағымдарының тағдырына назар аударды.
Айтуларынша, заң талаптарының барлығын орындап, түзелу жолына түскен тұтқындар өз шағымдарында бостандыққа шығулары керек еді, бірақ оның орнына бос сылтаумен жазаларын өтеуге қалдырылған. Сондай-ақ, хаттарда жергілікті қадағалау және сот органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қатысты да сөз қозғалып, бұл құбылыспен күресу мүмкін емес екені айтылады. Журналистер мақалаларында Қазақстан Президенті Әкімшілігінің барлық санаттағы азаматтардың өтініштеріне назар аударып, заңның үстемдігі, әлеуметтік әділеттілік пен адам құқықтарының қорғалуына, оның ішінде қаралған істерге қамқорлық жасайды дейді.
Редакция Қазақстан Республикасының «Масс-медиа туралы» жаңа заңына сәйкес, Президент Әкімшілігінің баспасөз қызметіне бес жұмыс күні ішінде журналистердің сауалдарына жауап беруді сұрады. Журналистер сауалды үш апта бұрын жолдап, әлі жауап алмағанын хабарлады.

28 тамыз 
БАҚ (Астана қ.)
Қазақстан туризм және спорт министрлігі Париждегі Олимпиададан кейін журналистерді іріктеп алқаға отырысына шақырды
Париждегі Олимпиада ойындарынан кейін өткен туризм және спорт министрлігінің алқа отырысына тек кейбір БАҚ өкілдері шақырылды. Ведомствоның баспасөз хатшысы Диас Ахметшәріп түсіндіргендей, шақырулар 10 медиа ресурстарға жіберілді, олардың арасында «Жібек Жолы» және «Хабар» телеарналары бар. Алайда, қалған журналистер іс-шара туралы кейін білді.
«Власть» журналы Астана бюросының бас редакторы Тамара Вааль бұл жағдайға наразылығын білдірді. Ол Facebook-те мұндай іріктеп шақыру «Жаңа Қазақстан» қағидаттарына қайшы келетінін, ақпарат пен сөз бостандығына қол жеткізуді бұзу болып табылмай ма деген риторикалық сұрақ қойды. Журналист Министрге салық төлеушілер үшін Олимпиадаға бару құны туралы сұрақ қойғысы келетінін айтты. Бірақ министрге ыңғайлы пресс-релиздерді таратумен шектелу ыңғайлы деді.

«Әділ сөзі» заңгері Сергей Уткиннің түсініктемесі
«Масс-медиа туралы» Заңның 35-бабының 2-тармағына сәйкес ресми хабарлама бұқаралық ақпарат құралдарына олардың меншік нысандары мен тиесілілігіне қарамастан тең шарттарда беріледі.
Заңның көрсетілген нормасы мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өз таңдауы бойынша кейбір БАҚ-қа ғана ресми хабарламалар беруге құқығы жоқ екенін, сол арқылы басқа БАҚ-тың ақпаратқа қол жеткізу құқығын шектейтінін білдіреді.

29 тамыз 
Әлия Ахмедиева, Ratel.kz
Талдықорған әкімдігі өзен түбінен қиыршық тас шығару туралы журналист сұрағына жауап берген жоқ

Талдықорғандық қоғам белсенділері Қаратал өзенінің жай-күйіне алаңдаушылық білдірді, олардың айтуынша, өзеннен тәулік бойы қиыршық тас шығарылады. Осыған байланысты олар интернетте «Қаратал өзенін сақтайық» петициясын бастады. Шенеуніктер мен кейбір депутаттар бұл жұмыстарды су тасқынына дайындықпен түсіндіреді.
Ratel.kz тілшісі Әлия Ахдиева Талдықорған қаласының әкімдігіне Экологиялық кодекске енгізілген соңғы өзгерістерге сәйкес өзен түбінен қиыршық тастарды шығаруға қажетті экологиялық қорытындыны сұрап хабарласты. Алайда журналистің айтуынша, әзірге сауалға жауап жоқ.

26 тамыз
«Азаттық радиосы» (Алматы)
«Азаттық» радиосы Қазақстандағы орыс редакциясының жұмысын тоқтатады
«Азат Еуропа/Азаттық» радиосы (Азаттық) медиа корпорациясы Қазақстандағы «Азаттық» радиосының орыс редакциясының жабылғанын растады. «Азат Еуропа/Азаттық» радиосы сыртқы байланыстар жөніндегі директоры Карин Мари медиакорпорация бүкіл Орталық Азияны, соның ішінде Қазақстанды қамтитын жаңа аймақтық орталық құру үшін ресурстар мен мамандарды біріктіруді жоспарлап отырғанын айтты.
Карин Мари бұл шешім жұмыстың қайталануын жоюға және сапалы журналистикаға инвестицияларды ұлғайтуға бағытталғанын атап өтті. Қазақстанда, Қырғызстанда, Өзбекстанда, Тәжікстанда және Түрікменстанда орыс және Ұлттық тілдерде жұмыс істейтін бірнеше филиалдың орнына бірыңғай Орталық Азия филиалы құрылатын болады.
Әзірге бұл жобаны іске асыру мерзімдері нақтыланбаған және Орталық Азияның әртүрлі елдерінен келген журналистердің жұмысы бір платформада қалай ұйымдастырылатыны белгісіз.

22 тамыз 

Байтас Құрманов, «Ulysmedia Group» ЖШС (Астана)

Астана соты Ulysmedia-ның іскерлік беделін қорғау ісі бойынша шағымын қанағаттандырды

22 тамызда Астана қалалық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасы «Ulysmedia Group» ЖШС мен журналист Байтас Құрмановтың Астана қаласының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының шешіміне қатысты апелляциялық шағымын қанағаттандыру туралы шешім шығарды.
Бұған дейін, 2024 жылғы 18 сәуірде бірінші сатыдағы сот ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің «Республикалық ветеринариялық зертхана» РМК-ның журналист жариялаған болжамды анық емес және нұқсан келтіретін мәліметтерді теріске шығаруды талап етіп, іскерлік беделін қорғау туралы талап-арызы бойынша шешім қабылдаған болатын.
Алайда апелляциялық саты бұл шешімнің күшін жойып, талапты қанағаттандырудан бас тартты. Сот «Ulysmedia Group» пен Байтас Құрмановты жалған ақпарат таратқаны үшін айыптаудан толығымен босататын жаңа шешім шығарды.
Сот шешімі жарияланған сәттен бастап күшіне енеді, бірақ Қазақстан Республикасының Жоғарғы сотына шағым жасалуы мүмкін.

22 тамыз 
Сырым Итқұлов, блогер (Астана қ.)
Блогер Сырым Итқұлов жалған ақпарат тарату ісі бойынша ақталды
25 шілдеде Астана қаласының әкімшілік құқық бұзушылықтар жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты блогер Сырым Итқұловқа онлайн-платформаларда жалған ақпарат таратқаны үшін БАҚ-тағы ақпарат негізінде жарияланған Қуандық Бишімбаевтың үкімін жеңілдету үшін ақша беру туралы ақпараты таратқаны үшін айыпталған істі тоқтатты. Судья Ө. Сүлейменова әкімшілік құқық бұзушылық құрамының болмауына байланысты істі тоқтату туралы шешім шығарды. 21 тамызда Астана қалалық соты бұл шешімге қатысты апелляциялық шағымды қарады. Сот бірінші сатыдағы сот қаулысын заңды деп танып, оны күшінде қалдырды және апелляциялық шағымды қабылдамады.
Қаулы жарияланғаннан кейін бірден күшіне енді және тек заңнамада көзделген тәртіппен қайта қаралуы мүмкін. 22 тамызда іс мұрағатқа жіберілді.

26 тамыз
Данияр Әділбеков, «Дикая Орда» (Астана қ.)
Журналист Данияр Әділбековке Бишімбаевты ақтау науқанына қатысу ұсынылған
Журналист Данияр Әділбеков сотта оған бұрынғы министр Қуандық Бишімбаевты ақтау науқанына қатысу ұсынылғанын мәлімдеді. Әділбековтың ісі бойынша сот отырысында саясаттанушы Аман Мәмбеталиев «Дикая Орда» Telegram желісінде жарияланған материалға қатысты куәлік берді. Онда журналист Гүлжан Ерғалиева адвокаттарымен сұхбаты үшін Бишімбаевтың отбасынан 10 миллион теңге алды деген болжам айтылды. Әділбеков Мәмбеталиевтің бұған дейін оған Бишімбаевты қолдап, өз ресурстарын осы мақсатқа жұмсауды ұсынғанын, енді бұл ұсынысты жоққа шығарып отырғанын айтты. Данияр Әділбековке қатысты іс 2024 жылдың наурыз айында қозғалған. Арызданушылар үш адам журналист Гүлжан Ерғалиева, араб инвесторы Юсуф Рашед Альжаудер және Энергетика вице-министрі Ерлан Ақкенженов. Оған Әділбековтың «Дикая Орда» телеграм-каналындағы анонимді мақалалары себеп болды. Тағылған айыптардың бірі вице-министр Ақкенженовке қатысты сыбайлас жемқорлық фактісіне қатысты жалған сөз тарату, ол үшін Әділбеков сегіз жылға бас бостандығынан айырылуы мүмкін. Осы іске қатысты вице-министр туралы ақпарат берген Ерлан Сәудегеров кейін ұсталды.
 
26 тамыз
Арман Ақылбеков, блогер (Петропавл)
Петропавлда сот Солтүстік Қазақстан облысының тұрғынын блогерді қорлағаны үшін кінәлі деп тапты
Петропавл қалалық соты әлеуметтік желіде блогер Арман Ақылбековті балағаттау ісі бойынша үкім шығарды. Солтүстік Қазақстан облысының тұрғыны Сайран Төлеуов телекоммуникация желілерін пайдалана отырып, жария қорлағаны үшін Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 131-бабының 2-бөлігімен кінәлі деп танылды. Төлеуов әлеуметтік желіде пікір қалдырып, Ақылбековті «мал» деп атаған. Сот-психологиялық-филологиялық сараптаманың қорытындысына сәйкес, бұл сөз әдепсіз қорлау сипатына ие. Сот бұл сөз қоғамдық мораль нормаларын бұзды және блогердің ар-намысы мен қадір-қасиетін төмендетті деген қорытындыға келді. Қорғаушы тараптың «мал» сөзі орыс тілінде «кішкентай» дегенді білдіреді және басқа контексте қолданылады деген дәлелдерін сот олардың қылмыстық жауапкершіліктен құтылу әрекеті ретінде қарастырды. Сот Сайран Төлеуовке 25 айлық есептік көрсеткіш (92 300 теңге) мөлшерінде айыппұл салуға үкім шығарды. Арман Ақылбековке 100 000 теңге көлемінде моральдық зиян төлеуге міндеттеді. Үкім әлі заңды күшіне енген жоқ.

28 тамыз
Данияр Әділбеков, «Дикая Орда» (Астана)
Адвокат журналист Данияр Әділбековті босату үшін ақша талап етті, деп хабарлады
Журналист Данияр Әділбековтің ісіне қатысты сот отырысында адвокат Әділжан Мауытқанов жаңа қылмыстық іс қозғау қажеттігін мәлімдеді. Бұған жасырын тергеу әрекеттерінің материалдары, соның ішінде уақытша ұстау изоляторындағы телефон тыңдауының хаттамалары себеп болды, әңгімелердің бірінде Даниярдың ағасы Әділ Әділбеков журналистің босатылуы үшін ақшалай сыйақы талап етіп отырғанын айтқан.
Адвокат Маутканов журналисті босату үшін заңсыз ақша алуға тырысқандарды тергеу қажет, деді. Естеріңізге сала кетейік, Данияр Әділбековке қарсы іс 2024 жылдың наурыз айында журналист Гүлжан Ерғалиеваның, араб инвесторы Юсуф Рашед Альджаудердің және энергетика вице-министрі Ерлан Ақкенженовтің арыздары негізінде қозғалған болатын.