27 маусым
Марина Низовкина, Vera.kz (Шымкент қ.)
Сот Марина Низовкинге ЖШС-ге қатысты отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы хаттама жасаған полицейдің әрекетін заңсыз деп тапты
27 маусымда Шымкент қаласының әкімшілік құқық бұзушылық жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты Vera.kz сайты редакторы Марина Низовкинаның Шымкент қаласы полиция басқармасы Тұран ауданының инспекторы Д. А. Тәженовтың әрекетін заңсыз деп тану туралы арызын қанағаттандырды.
Естеріңізге сала кетейік, Д.Тәженов «Нурибал База» ЖШС-нің өтініші бойынша сотқа дейінгі тергеу жүргізді, ол журналист жазбасында ЖШС-ге қасақана жалған ақпарат жариялады деп санайды. Шағымданушы ҚР ӘҚБтК-нің 73-3-бабы (жала жабу) бойынша журналисті әкімшілік жауапкершілікке тартуды сұрады.
27 сәуірде инспектор ҚР ӘҚБтК 73-бабының 2-бөлігі бойынша хаттама толтырды (бір жыл ішінде қайта жасалған отбасылық-тұрмыстық қатынастар саласындағы құқыққа қайшы әрекеттер). Сонымен қатар, журналист те, оның адвокаты да қатені түзету туралы ешқандай құжат алған жоқ.
Сондай-ақ, инспектор Д.А. Тәженов алдымен әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасап, содан кейін құқық бұзушылықтың бар-жоғын анықтауға тиіс психологиялық-филологиялық сараптама тағайындады. Заңды тұлғаның арызы негізінде ҚР ӘҚБтК-нің 73-3 бабы бойынша әкімшілік іс қозғалды, дегенмен мұндай істер азаматтық қарауға жатады.
Марина Низовкина іс материалдарын сотқа беру немесе істі тоқтату туралы хабарлама туралы заң талаптарының бұзылғанын көрсетеді. Ол хаттамамен 14 маусымда ғана танысып, 15 маусымда арызданғаннан кейін істі тоқтату туралы хабарлама алған.
Низовкина сотқа жазған арызында соттан Шымкент қалалық ІІБ Тұран аудандық полиция бөлімі инспекторының әрекетін заңсыз деп танып, инспекторға қатысты арнайы ұйғарым шығаруды сұраған. Низовкинаның пайдасына Шымкент қалалық ІІБ-мен бірлесіп инспектордан 4 000 000 теңге моральдық шығын өндіріп беруді сұрады.
Сот хаттама жасау кезінде полиция қызметкерінің әрекетін заңсыз деп таныды. Моральдық зиянды өтеу туралы талапты қараусыз қалдырды.
27 маусым
Кирилл Павлов, Сыбайлас жемқорлықты тергеу бюросы қоры (Астана)
Сот ұлттық компанияның журналистке қарсы шағымы бойынша сотқа дейінгі талап қоюдың қажеті жоқ деп шешті
22 сәуірде Шымкент қаласының азаматтық істер жөніндегі ауданаралық соты «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ (ҚГС) «Сыбайлас жемқорлықты тергеу бюросы» қорының құрылтайшысы Кирилл Павловқа қатысты іскерлік беделін қорғау туралы талап арызын өндіріске қабылдады.
Жауапкердің арызы бойынша іс соттылығы бойынша Астана қаласының азаматтық істер жөніндегі ауданаралық сотына жіберілді.
26 маусымда алдын ала сот отырысында сотталушы Чаусованың өкілі Л.М. сотқа талапкердің сотқа дейінгі іс жүргізу тәртібін сақтамауына байланысты талапты қараусыз қалдыру туралы өтінішпен жүгінді.
Талапкердің өкілдері жауапкерге БАҚ ретінде емес, жеке тұлға ретінде талап арыз бергендіктен, дауды сотқа дейінгі реттеу рәсімі талап етілмейтінін түсіндіріп, қарсылық білдірді.
Сот жауапкер өкілінің өтінішін қанағаттандырудан бас тартты.
2 шілде
«Аkyn Media» ЖШС (Алматы қ.)
Танымал фотограф суреттерін пайдаланғаны үшін басылымды сотқа беріп, 7 млн теңгеден астам өндіріп алды
Алматы қаласы Мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының судьясы Қ.Өтепов «Қазақстан авторлық құқық қоғамы» республикалық қоғамдық бірлестігінің (ҚазАҚ) «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңын бұзғаны үшін өтемақы өндіру туралы талап арызы бойынша шешім шығарды.
Еске сала кетейік, арыз The-village-kz.com сайтының иесі – «Аkyn Media» ЖШС-на қарсы белгілі фотограф түсірген Максим Золотухиннің 10 фотосуретін пайдаланғанына байланысты берілген болатын.
ҚазАҚ М.Золотухиннің фотосуреттерін оның рұқсатынсыз 19 рет пайдаланғаны үшін (кейбір фотосуреттер бірнеше рет пайдаланылған – А.С.) БАҚ иесінен 7 миллион 014 мың 800 теңге (бір рет пайдаланғаны үшін 369 200 теңге) өндіруді талап етеді.
Жауапкердің өкілі, «Әділ сөз» қорының заңгері Сергей Уткин талап арызға берген жауабында келесі себептер бойынша талапты қанағаттандыруға болмайтынын көрсетті:
- Дауға себеп болған фотосуреттер заңды түрде жұртшылық үшін ашық интернет-ресурстарда жарияланды. «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» Заңның 21-бабына сәйкес автордың келісімінсіз және авторлық сыйақы төлемей пайдалануға рұқсат етіледі.
- Шағым түсірілген фотосуреттер тек ақпараттық хабарламаларда (негізгі объектілерге) иллюстрация ретінде қолданылды және коммерциялық мақсатта пайдаланылмаған.
- Сонымен қатар, жауапкер фотосуретті пайдаланғаны үшін өтемақы сомасын асыра бағалайды.
Талапкердің өкілі интернет еркін ашық ресурс емес, олардың талаптары толығымен қанағаттандырылған көптеген сот шешімдері бар деп сендірді. Сергей Уткин талапкердің «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңға қатысты пікіріне келіспеді, онда еркін баратын орындар көрсетілген. Адвокат бұл тізім толық емес деп санайды және қол жетімділігі толығымен ашық интернет-ресурстар бар.
Судья тараптарды тыңдап, қазақстандық авторлық қоғамның талабын толығымен қанағаттандырды, іс жүзінде жауапкердің ұстанымын жоққа шығармады.
Сот шешіміне апелляциялық сатыда шағым жасалады.
Айта кетейік, іс бойынша тек екі сот отырысы өткізілді. 17 маусым алдын ала тыңдау болды, ал 2 шілдеде негізгі сот талқылауы басталды. Талапкер мен жауапкер өкілдерінің дәлелдері тыңдалғаннан кейін судья тараптардан өтініштері бар-жоғын сұрады. Жоқ деген жауап алғаннан кейін судья процеске қатысушылар үшін күтпеген жерден жарыссөзге көшетінін жариялады, содан кейін ол шешім шығарды.
1 шілде
«Adyrna Media Holding» ЖШС (Алматы қ.)
Апелляциялық саты Ғалымжан Жақияновтың бұрынғы серіктесінің видео-сұхбатына қатысты талабы бойынша шешімді күшінде қалдырды
20 маусымда Алматы қалалық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасы Павлодар және Семей облыстарының бұрынғы әкімі Ғалымжан Жақияновтың бұрынғы бизнес-әріптесі Төлен Тоқтасыновқа және «Adyrna Media Holding» ЖШС-не қарсы ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау және моральдық зиянды өтеу туралы талап бойынша шығарылған Алматы қаласы Алатау аудандық сотының шешімін өзгеріссіз қалдырды.
Естеріңізге сала кетейік, сот талқылауына Төлен Тоқтасыновтың 2023 жылғы 2 қаңтарда «Adyrna ulttyq portaly» YouTube-арнасына берген сұхбаты себеп болды. Бұрынғы әкім Тоқтасынов ол туралы жалған ақпарат таратып, ауыр қылмыс жасады деп санайды. Ол соттан ақпаратты дұрыс емес деп тануды және жауапкерлерді мәліметтерді жоққа шығаруға міндеттеуді сұрады. Сондай-ақ, талапкер жауапкерлерден 1 млн. теңгеден моральдық шығын өндіріп беруді талап етті.
4 наурызда Алатау аудандық соты талап арызды ішінара қанағаттандырды.
Сот сұхбаттың үш үзіндісін шындыққа жанаспайтын және Т.Тоқтасыновты сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Adyrna Ulttyq portaly арнасында оларды сол тәртіппен және сол тәсілмен теріске шығаруға міндеттеді. Сондай-ақ Төлен Тоқтасынов Жақияновқа 200 мың теңге моральдық зиянды өтеуге тиіс.
«Adyrna Media Holding» ЖШС шешім заңды күшіне енген күннен бастап 10 күнтізбелік күн ішінде «adyrna Ulttyq portaly» арнасындағы «Ғалымжан Жақияқовқа сеніп едім» деген атпен шыққан Тоқтасыновпен сұхбатты видеохостингтен толығымен алып тастауға міндеттелді. Талапкердің ЖШС-ге жалған мәліметтерді жоққа шығаруға және оған 1 млн.теңге моральдық зиянды өтеуге туралы талаптары қанағаттандырылмады.
Апелляциялық алқа бірінші сатыдағы соттың қорытындыларымен келісті. Тоқтасыновтың шағымы қанағаттандырылмады.
3 шілде
Марина Низовкина, Vera.kz (Шымкент)
Сот Шымкент полициясының журналист Марина Низовкинаны депортациялаудан бас тарту туралы сот шешіміне шағымын қанағаттандырусыз қалдырды.
3 шілдеде Шымкент қаласының соты журналист Марина Низовкинаны елден шығару туралы талап бойынша шығарылған азаматтық істер жөніндегі ауданаралық соттың 2 мамырдағы шешіміне Шымкент полиция департаментінің апелляциялық шағымын қарады.
Естеріңізге сала кетейік, Шымкент полиция департаментінің көші-қон қызметі басқармасы бір жыл ішінде Низовкинаның үш әкімшілік құқық бұзушылық жасауымен өз талаптарын негіздей отырып, депортациялау туралы арызбен сотқа жүгінген болатын. Атап айтқанда жол қозғалысы ережелерін бұзу, дәлірек айтсақ белгілердің қиылысуы, көші-қон заңнамасын бұзу тіркелген орнында тұрмау. Сондай-ақ, шағымда бұған дейін Шымкенттегі апелляциялық саты Марина Низовкинаны полиция қызметкеріне жала жапқаны үшін кінәлі деп танығаны көрсетілген.
Іске мүдделі тарап қоғамдық кеңес мүшесі Рүстем Әшетаев журналист Ресей азаматтығын алып, депутаттыққа екі кандидат туралы жазбаның астына пікір жариялау арқылы «Қазақстанның ішкі істеріне араласты» дейді.
Мамырдың 2-сі күні судья Алтынай Құлтасова қалалық полиция департаментінің журналисті Қазақстаннан шығару туралы арызын қанағаттандырмады. Судья Марина Низовкинаның Қазақстан тумасы екенін, отбасымен Шымкентте тұратынын, Ресейде туыстары мен баспанасы жоқ екенін айтты. Елден шығару оның жақын туыстарымен қарым-қатынасын бұзатын кіру және шығуға бес жылға шектеу қояды. Оның құқық бұзушылықтары қоғамға үлкен қауіп төндірмейтіндіктен және мемлекетке, жеке немесе заңды тұлғаға зиян келтірмегендіктен, судья депортациялау лайық емес деп санады.
Полиция департаменті бұл шешімге шағымданды.
Шымкент қалалық сотының сот алқасы бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгеріссіз қалдырып, апелляциялық шағым қанағаттандырылған жоқ. Сондай-ақ сот Низовкинаның өкілге жұмсаған шығынын өтеу үшін Шымкент қалалық ІІБ-нен 300 мың теңге өндіру туралы шешім шығарды.
4 шілде
«Уральская неделя» (Орал)
«Уральская неделя» тоңып қалған зейнеткер туралы мақалаға сотқа дейінгі шағым алды
«Уральская неделя» басылымының редакциясына «Жолаушы-Жол» ЖШС өкілі Асылхан Нурушевтан 2024 жылдың 2 шілдесінде басылымның Instagram парақшасында жарияланған «Пенсионер из Уральска едва не замерз в ледяной квартире – выданное ему жилье не пригодно для проживания зимой» деген мақалаға орай сотқа дейінгі талап-арыз түсті.
Шағым авторы мәтінде сапасыз тұрғын үй салды деген мердігер «Жолаушы-Жол» ЖШС туралы теріс, шындыққа жанаспайтын ақпарат бар деп есептейді.
Шағымда: «Мердігерге қатысты таратылған ақпараттың негізсіздігінің дәлелі ретінде осы посттың астындағы осы тұрғын үй тұрғындарының пікірлеріне назар аударуыңызды сұраймыз. Кейін сот отырысында айғақ береді», - делінген (орфографиясы сақталған – А.С.).
Редакцияға шағымды алғаннан кейін бір күн ішінде таратылған ақпаратты шындыққа жанаспайды деп тану және теріске шығару ұсынылады.
