12 қараша
БАҚ (Ұлытау облысы)
Ұлытау ауданының әкімдігі имидждік мақалаларға 8 млн теңге бөлді
Factcheck.kz Ұлытау облысына қарасты Ұлытау ауданында әкімдік газеттегі тапсырыс бойынша жазылатын материалдарға 8 миллион теңгеден астам қаржы бөлді, деп хабарлайды. 11 қазанда Ұлытау ауданының ішкі саясат бөлімі орналастырған лоттың техникалық ерекшелігінде тендердің мақсаты – Ұлытау ауданында өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуы және мәдени өмірі туралы ақпарат тарату болып табылады. Алайда, редакция шын мәнінде, жергілікті мемлекеттік органдардың да, елдің жоғары басшылығының, әсіресе президенттің имиджін жақсарту үшін материалдарды жариялау туралы болып отыр деп жазады. Осы талапқа көбірек назар аударылған.
Келісім-шарт материалдардың 2024 жылдың соңына дейін жариялануын, оның ішінде басылымның сайтында қайта жариялануын қарастырады. Жеңімпаз «Ұлытау» газетінің редакциясы» ЖШС болды. 21 қазанда ішкі саясат бөлімі 7 млн 999 мың 999 теңгеге келісім-шартқа отырды.
Factcheck.kz редакциясы: «Бір қызығы, газет өткен жылдары да тендерлерді ұтып алған, ал келісім-шарт сомалары әлдеқайда жоғары болатын. Мемлекеттік сатып алу порталының мәліметінше, «Ұлытау аудандық ішкі саясат бөлімі» ММ «Ұлытау» газетінің редакциясымен 2016 жылдан бері жыл сайын келісім-шарт жасасып келеді. Оның үстіне, олардың барлығы конкурс өткізілмей, тікелей қорытындыланды», - деп хабарлайды.
Factceck.kz газет сайтындағы трафиктің төмендігін және «Ұлытаудың» әлеуметтік желілердегі аккаунттарының аз қамтылғанын жазады.
Редакция «Жоғарыда айтылғандардың бәрінен тендер белгілі бір басылымға дайындалған сияқты, өйткені газеттердің көпшілігі сәйкес келмеуі мүмкін талаптар көп»,-деп жазады.
18 қараша
БАҚ (Қазақстан)
Ерлан Қарин қоғамдық талқылауларда «қызыл сызықтың» не үшін қажет екенін түсіндірді
Қазақстанның Мемлекеттік кеңесшісі Ерлан Қарин қоғамдық талқылауларда тағы да «қызыл сызық» тақырыбын көтеріп, бұл сөз бостандығын шектеу әрекеті емес, ұстамдылық пен парасаттылыққа шақыру екенін түсіндірді.
Азаттық радиосының хабарлауынша, Qazaqstan телеарнасына берген сұхбатында Ерлан Қарин мұндай «қызыл сызық» қоғамда шиеленіс тудыруы мүмкін нәзік мәселелерге, мысалы, тіл, дін, ұлтаралық қатынастар және сыртқы саясат тақырыптарына қатысты екенін түсіндірді.
Қарин бұл мәселелерді талқылау қажетсіз эмоциялар мен қақтығыстарды болдырмау үшін теңдестірілген және құрметпен қарауды қажет ететінін атап өтті.
«Қызыл сызық шектеу емес, шақыру. Мен мақалада бұл тақырыптарға цензура немесе тыйым салу емес, бұл тақырыптар бойынша пікірталастарды эмоциясыз жүргізу қажеттілігі туралы айттым, өйткені біз көптеген мемлекеттердің осындай тақырыптардағы қақтығыстарға байланысты дағдарысқа ұшырағанын білеміз. Біз өзіміз кең пікір плюрализмі, демократия болғанын қаладық. Әркім эмоцияға бой алдырса, саясаттандырса, қоғамды жарып жіберсе және азаматтарды бір-бірімен соқтығыстырса, зиян келуі мүмкін. Кез-келген жағдайда тәртіп болуы керек», - деді Ерлан Карин.
5 маусымда «Казахстанская правда» газетінде Мемлекеттік кеңесшінің «Консолидация и развитие» атты мақаласы жарияланды, онда Ерлан Қарин қоғамдық талқылаулардағы «қызыл сызық» деп аталатын redline атап өтті, одан шығу қоғамдық тұрақтылыққа қауіп төндіреді және елдің ұлттық мүдделеріне қайшы келеді.
Қарин «Қоғамдық саланың барлық қатысушылары, әсіресе қоғам белсенділері, БАҚ, блогерлер, азаматтық белсенділер қоғамдағы қандай да бір жікке бөлінуге және қоғамымыз үшін мынадай нәзік тақырыптардағы қақтығыстардың өршуіне жол бермеуі керек:
– ұлтаралық қатынас және тіл мәселесі;
– діни қатынас;
– сыртқы саясат мәселесі.
Осы мәселелер бойынша біздің қоғамда қарсыластық риторика мен дөрекі, эмоционалды мәлімдемелерге жол беруге болмайтындығы туралы ортақ түсінік қалыптасқан. Мұнда тек тиісті мамандар мен сарапшылар арасында ғана кәсіби сипаттағы талқылаулар мүмкін», - деді.
19 қараша
Евгения Мягченко, «Атамекен Бизнес» ТК (Павлодар облысы)
Майя Шуақбаева, «Еуразия бірінші арнасы» (Павлодар облысы)
Экономикалық тергеу департаменті журналистерге қылмыс әлемі серкесінің ұсталуына қатысты түсініктеме берген жоқ
Қарашаның 19-ы күні кейбір БАҚ-та кәсіпорынды рейдерлік жолмен басып алып, бір миллиард теңгеге залал келтірген қылмыс әлемі серкесінің ұсталғаны туралы қысқаша ақпарат жарияланды.
«Атамекен Бизнес» және «Бірінші арна Евразия» телекомпаниясының журналистері Евгения Мягченко мен Майя Шуақбаева Павлодар облысы бойынша Экономикалық тергеу департаментіне осы мәселе бойынша камераға түсініктеме беруді сұрады.
Ведомство өкілдері телевидение үшін видеожазба түсіріліп қойғанын және облыстық прокуратурамен келіскеннен кейін ұсынылады деп хабарлады. Бірақ 19 қарашада да, 20 қарашада да журналистер уәде етілген видеоны ала алмады. Олар бейресми түрде прокурорлар түсірілген бейнежазбаны мақұлдамағанын айтты.
Алайда қарашаның 21-і күні Бас прокуратура күдіктінің ұсталғаны туралы толық мәлімет жариялады. Хабарламада қадағалау органы «рейдерлік» фактісі бойынша қылмыстық іс қозғалғанын айтып, тергеудің бірқатар мәліметтері келтірілді. Хабарламаның соңында сотқа дейінгі тергеуді Экономикалық тергеу департаменті жүргізіп жатқаны айтылған.
20 қараша
БАҚ (Қазақстан)
Мәдениет және ақпарат министрлігі әлеуметтік желілер арқылы фейк таралу мәселесіне алаңдаулы
Жыл сайынғы «XVI Медиа Құрылтайдың» «Жалған ақпарат: қарсы тұруға арналған трендтер мен практикалық құралдар» атты панельдік сессиясында Мәдениет және ақпарат министрлігі жанындағы Талдау және ақпарат орталығының басшысы Михаил Комиссаров жалған ақпаратты анықтау шаралары туралы айтты.
Ол бұл бағыттағы жұмыс Қылмыстық кодекске көрінеу жалған ақпарат таратуға қатысты 274-бапты енгізуден басталғанын атап өтті. Алайда, осы бап бойынша құқық қолдану тәжірибесі айтарлықтай шектеулі болды, «біз бұл ақпараттың қасақана жалғандығы туралы айтып жатқандықтан, зияны және қоғамға қауіпті дәлелдеу керек, бұл кейбір жағдайларда өте қиын».
«Сондықтан өткен жылы «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» жаңа заң қабылданып, онда жалған ақпарат санаты пайда болды және сәйкесінше, әкімшілік кодекске жаңа әкімшілік құқық бұзушылық – жалған ақпаратты орналастыру және тарату енгізілді», - деді Комиссаров.
Ол фейк ақпараттың таралуына әсер ететін негізгі факторларды әлеуметтік желілер мен мессенджерлер сияқты онлайн платформалардың танымалдылығының артуы, сондай-ақ медиа өнімді тұтыну мәдениетінің нашарлауы деп атады. Комиссаров жалған деректердің таралуы интернетте басым екеніне қарамастан, халықтың әлеуметтік желілерге деген сенімі дәстүрлі БАҚ-қа деген сенімімен шамалас деңгейде екеніне алаңдаушылық білдірді.
Бұқаралық ақпарат құралдарының рөліне, сондай-ақ БАҚ ретінде тіркелмеген әлеуметтік желілердегі ақпарат көздеріне назар аудара отырып, Комиссаров «БАҚ редакторлары әлеуметтік желілердегі кейбір тексерілмеген ақпаратты негізгі ақпарат көзі ретінде пайдаланатынын, ал содан кейін оны өз аудиториясына таратады, осылайша мәні бойынша оның таралу көзіне айналады. Әкімшілік кодекстің 456-2-бабына қайта жүгінетін болсақ, жалған ақпаратты орналастырғаны үшін де, таратқаны үшін де жауапкершілік туындайды. Сондықтан БАҚ мұндай ақпаратты, негізінен дезинформацияны жариялағанда, өздерін де, редакторларды да, журналистерді де әшкерелейтін сияқты», - дейді Михаил Комиссаров.
20 қараша
БАҚ (Қазақстан)
Сатып алу қабілеті мен жарнама медиа нарығының дамуына көп әсер етеді
20 қарашада Алматыда Қазақстандағы медиа-нарықты дамыту мәселелеріне арналған жыл сайынғы Медиа-Құрылтай салалық конференцияда Мәдениет және ақпарат министрлігі Қазақстанның медиа нарығын дамытуға жәрдемдесетінін мәлімдеді.
«Трендтер мен негізгі міндеттер» атты негізгі панельдік сессия барысында ҚР Мәдениет және ақпарат вице-министрі Қанат Ысқақов Қазақстандағы медиа нарықтың дамуына сатып алу қабілеті мен экономиканың өсу деңгейі сияқты экономикалық және макроэкономикалық факторлар көбірек әсер ететінін атап өтті. Ал, министрліктің міндеті – жарнама нарығының өсуіне жағдай жасау.
Вице-министр «Біздің міндетіміз - ең аз дегенде кедергі жасау емес, максималды түрде нарықтың өсуіне жағдай жасау. Тиісінше, біз бұл процесті өзіміздің және мемлекеттің нормаларымен шектемеуіміз керек. Бізде құрамында қант бар, газдалған және басқа да өнімдерге тыйым салуға бағытталған бірқатар бастамалар бар. Бұл енгізілсе, нарықтың табыстылығын 30 пайызға төмендетеді. Бұл нарықтың табыстылығын төмендетсе, сәйкесінше, БАҚ мемлекетке қарайды. Бұл олардың адалдығына әсер етеді. Бізде барлық БАҚ-ты мемлекеттік қаржыландыру орбитасына түсіру мақсаты жоқ.
Біздің міндетіміз – тәуелсіз БАҚ-тың ең алдымен экономикалық тұрғыдан шын мәнінде тәуелсіздігін құру. Сондықтан медиа нарық туралы айтқанда, ең алдымен оның қаржылық құрамдас бөлігі туралы айту керек. Ал олар шартты болса да, мемлекеттен тәуелсіз редакциялық саясат жүргізуі үшін қаржылық тұрақтылық қажет. Табысты жарнама нарығынан көріп отырмыз», - деді.
