19 қазан.
Total.kz (Астана)
Дауды сотқа дейін реттеу үшін ЖШС «Total.kz» пен блогерден 10 миллион теңгеге жуық ақша талап етіп отыр
«Seven Hills of Kazakhstan» ЖШС Total.kz ақпарат агенттігінің редакциясынан және «Әділдік жолы» РҚБ-ның атқарушы директоры Дидар Смағұловтан жұмыс пен қызмет құнының негізсіз қымбаттауы туралы ақпаратты жоққа шығаруды және материалдық залалды өтеуді (бірлесіп және жекелей) талап етеді.
Қыркүйек айының соңында Дидар Смағұлов өзінің Facebook парақшасында ЦДИАӨМ Ақпараттық қауіпсіздік комитетінің құны 1 миллиард теңгеден асатын антивирустық бағдарламалық қамтамасыз ету лицензияларын сатып алғаны туралы пост жазды.
Постта Смағұлов «Seven Hills of Kazakhstan» ЖШС жеткізушісі басқа ЖШС-тен 4 есе арзан бағаға сатып алғанын хабарлайды. Қоғам белсендісі: «Қалтасына 840 271 711 теңге салған кім?» деген сауал қояды.
28 қыркүйек total.kz сайтында РҚБ атқарушы директорының осы лауазымына сілтеме жасай отырып, «840 млн теңгені кім қалтасына салды. Смағұлов Мусинге жүгінді» атты мақала жарияланды.
16 қазанда «Seven Hills of Kazakhstan» компаниясы сотқа дейінгі шағымды редакцияға жіберді, онда 25 қазанға дейін қоғам белсендісінен өзінің әлеуметтік желідегі парақшасында ақпаратты теріске шығаруды, БАҚ-тан total.kz интернет-басылымның парақшасында жариялауды талап етті. Сондай-ақ, «Seven Hills of Kazakhstan» 9 млн 728 мың 496 теңге сомасында материалдық залалды бірлесіп өтеуді талап етеді.
«Осы дауды бейбіт жолмен реттеуден» бас тартқан жағдайда, ЖШС сотқа жүгінбек.
20 қазан.
Денис Языков, интернет қолданушысы (Солтүстік Қазақстан облысы)
Сот бокс бапкеріне көпшілік алдында кешірім сұрауды және әлеуметтік желідегі жазбаны жоққа шығаруды міндеттеді
20 қазанда Петропавл қаласының N2 соты Сергей Мелехов, «Олимп» жасөспірімдер спорт мектебінің бокстан жаттықтырушысы Денис Языковқа қарсы Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің дене шынықтыру және спорт басқармасы басшысының ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау туралы талап арызы бойынша шешім шығарды.
Естеріңізге сала кетейік, Сергей Мелехов ағымдағы жылдың 23 наурызында YouTube желісіндегі «Законопослушный гражданин» арнасында жарияланған Денис Языков журналист Төлеген Имановқа берген сұхбатқа байланысты сотқа жүгінген болатын.
Басқарма басшысы волейбол жаттықтырушысының жалақысын заңсыз алғаны, спорт мектебінің қызметін тексеру үшін комиссия ұйымдастырғаны және инспекторлардың біржақтылығы туралы жаттықтырушының мәлімдемелері туралы ақпаратты шындыққа жанаспайды деп тануды сұрады. Талап арызында Мелехов соттан ақпаратты шындыққа жанаспайды деп тануды және Денис Языковты кешірім сұрап, Facebook әлеуметтік желісінде теріске шығаруды жариялауды міндеттеуді сұрады.
Судья Л.Крюкова талап арызды толық қанағаттандырды. Жауапкер теріске шығару мен көпшілік алдында кешірім сұраудан бөлек, талапкерге жалпы сомасы 330 175 теңгені – мемлекеттік бажды төлеуге, өкілдің қызметіне және тіл маманының қорытындысын шығаруға кеткен шығынды өтеуі тиіс.
Сот шешімі әлі заңды күшіне енген жоқ.
«Әділ сөз» қорының түсініктемесі
Біз бірнеше рет сот назарын «жария кешірім сұрау» сияқты азаматтық құқықтарды қорғаудың бұл әдісі заңда көзделмегеніне аудардық. Өткен жылғы тәжірибе көрсеткендей, сот жауапкерлерді көпшілік алдында кешірім сұрауға міндеттейтін шешімдер қабылдамайды.
Алайда, Петропавлда судья Крюкова заңды айналып өтуге тырысты: сот жауапкерге көпшілік алдында кешірім сұрау арқылы теріске шығаруын жариялауға міндеттеді. Яғни, шын мәнінде, кешірім сұраудың шешімдері теріске шығару тәсілі ретінде әрекет етеді, ал іс жүзінде бұл теріске шығарудың орнына кешірім болды.
«Жеке және заңды тұлғалардың ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау туралы заңнаманы сот практикасында қолдану туралы» Жоғарғы Соттың 1992 жылғы 18 желтоқсандағы N 6 нормативтік қаулысының 12-тармағына сәйкес теріске шығару деп таратылған мәліметтердің шындыққа сәйкес келмейтіндігін жариялау түсіндіріледі.
Кешірім сұрау-өкіну, кінәсін мойындау, кешірім сұрау.
Яғни, «теріске шығару» және «кешірім сұрау» сөздерінің мағынасы бірдей емес. Сондықтан жария түрде кешірім сұрау арқылы шындыққа сәйкес келмейтін мәліметтерді теріске шығару мүмкін емес және ҚР қолданыстағы заңнамасына тікелей қайшы келеді.
26 қазан.
Михаил Козачков, Kozachkov Offside (Алматы қ.)
Сот мектеп директорының ағаш кесу туралы жазбасы үшін журналистке қарсы шағымын қанағаттандырмады
26 қазанда Алматы қаласының Наурызбай аудандық соты Алматыдағы мектептердің бірінің директоры журналист, Telegram каналының авторы Михаил Козачковқа қарсы ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау туралы талапты қарады.
Естеріңізге сала кетейік, оқырманның 26 мамырда Telegram-арнада жарияланған мектеп аумағындағы ағаштарды заңсыз кесуге қатысты пост-шағымы сотқа себеп болды. Талапкердің шағымы пост мәтініне қатысты мектеп директорының дөрекілігі, немқұрайлылығы, байланыстарды пайдалану туралы айтқанына қатысты.
Талапкер 4 сөз тіркесімен тараған ақпаратты шындыққа жанаспайтын және іскерлік беделге нұқсан келтіретін ақпарат деп тануды, Михаил Козачковты Telegram арнасында жоққа шығаруды міндеттеуді және журналистен моральдық шығын ретінде 2 миллион теңге өндіруді талап етті.
Сот талап арызды толығымен қанағаттандырудан бас тартты. Сондай-ақ, сот шешімі бойынша талапкер журналистке өкілдің көмегіне кеткен 500 мың теңгені өтеуі тиіс.
Сот шешімі әлі заңды күшіне енген жоқ.
