9 қыркүйек.
Амангелді Батырбеков, «С-Информ» (Сарыағаш, Түркістан облысы)
Жоғарғы Сот Амангелді Батырбековтің ісін қараудан бас тартты
Қыркүйектің 9-ы күні Жоғарғы Сот «С-Информ» басылымының бас редакторы Амангелді Батырбековке журналист жала жапты деп танылған сот актілерін кассациялық тексеруден бас тартты.
Естеріңізге сала кетейік, 3 шілдеде Түркістан облысы Сарыағаш аудандық сотының қаулысымен Амангелді Батырбеков Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі 73-3 (Жала жабу) бабы бойынша әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін 20 тәулікке қамауға алынған болатын.
Сот отырысына Парламент Мәжілісінің депутаты Болатбек Нәжметдинұлы бастамашы болып, полицияға арыздануға Батырбековтың Facebook желісіндегі 10 наурыздағы «СЫБАЙЛАСТЫҚ ПА НЕ БҰЛ?» атты жазбасы себеп болған.
Мәжіліс журналист Б.Нәжметдинұлының бірнеше жыл бұрын алаяқтық бабы бойынша қылмыстық іс бойынша күдікті болғанын, ол қорғауға құқығы бар куәгер статусында болғанын жазып, ол туралы қасақана жалған ақпарат таратқан деп есептейді.
Сотта Амангелді Батырбеков тағылған қылмыс бойынша өз кінәсін мойындамай, көрсетілген мәліметтердің жалған емес екенін және Шымкент қалалық ІІБ тергеушісі қол қойған қылмыстық істің құжаттарымен расталғанын айтты.
Сот бас редактор ақпараттың дұрыстығын тексермей, Б.Нажметдинұлының беделіне нұқсан келтіретін жалған ақпарат таратқан деген қорытындыға келді.
Түркістан облыстық сотының апелляциялық алқасы аудандық соттың шешімімен келіскен.
Жоғарғы Соттан Амангелді Батырбеков пен оның адвокаты алған хабарламасында: «Сот істің мән-жайын толық анықтап, өтініштерде келтірілген дәлелдерге және сот отырысында зерделенген дәлелдемелерге толық, тиісті баға бергені анықталды» делінген.
11 қыркүйек.
Гүлжанат Пірімбетова, KYN.kz (Алматы)
Дәрігер KYN.kz басылымынан 600 мың теңге өндіріп алмақшы
Алматы қаласы Алатау аудандық сотына Шымкент қаласындағы облыстық офтальмологиялық аурухананың дәрігерінен KYN.kz ақпараттық сайтының бас редакторы Гүлжанат Пірімбетоваға қатысты ар-намысын, абыройын және іскерлік беделін қорғау туралы талап арызы түсті.
Сотқа шағымдануға 29 сәуірде басылымның Instagram-парақшасында Түркістан облысы тұрғынының ауруханада қабылдау кезінде медицина қызметкерлерінің арасында болған жанжал туралы видео себеп болған. Ол көзінің қатты ауырсынуына байланысты түнгі сағат 3-те ауруханаға барғанын және түнде келгені үшін медицина қызметкерлерінен сөгіс алғанын хабарлайды.
Арызда дәрігер тұрғынға көмек көрсетілгенін, көзінен бөгде затты алып тастағанын, жанжал науқасқа қауіпсіздік шараларын сақтамағаны туралы ескертуінен кейін туындағанын айтады.
Талапкер соттан редакцияны бейнежазбаны өшіріп, көпшілік алдында кешірім сұрауды және 600 мың теңге моральдық шығынды өтеуді міндеттеуді сұрайды.
11 қыркүйекте сотта татуласу рәсімі өтті. Талапкердің өкілдері Гүлжанат келіспейтін шарттарды алға тартты.
«Әділ сөз» қорының түсініктемесі
Азаматтық құқықты қорғаудың «жария түрде кешірім сұрау» сияқты тәсілі заңда көзделмеген, сондықтан сот жауапкерді кешірім сұрауға міндеттеуге құқылы емес, ал талапкер аталған талапты қоюға құқылы емес.
Видеоны жоюға қатысты. Алғаш рет азаматтық құқықты қорғаудың «жалған ақпаратты жою» әдісі 2023 жылдың 10 қыркүйегінде күшіне енген «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» Заңда қарастырылған. Егер видеожазба көрсетілген мерзімнен бұрын жарияланған болса, талапкер оны алып тастауды талап етуге құқығы жоқ.
Сондай-ақ, «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» Заңның 15-бабына сәйкес жалған ақпаратты жоюды талап ету құқығы пайдаланушыға емес тек онлайн-платформаның иесіне қатысты бекітілген. Талапкер онлайн-платформаның меншік иесі жалған ақпаратты жоюдан бас тартқаннан кейін ғана сотқа жүгінуге құқылы.
11 қыркүйек.
Руслан Баязиев (Атырау)
Атыраудағы облыстық балалар ауруханасы блогерді жалған ақпарат таратты деп айыптап отыр
11 қыркүйекте Атырау облыстық балалар ауруханасының ұжымы жергілікті блогер Рүстем Баязиевтің әрекетіне құқықтық баға беруді сұрап әлеуметтік желі арқылы құқық қорғау органдарына жүгінген. Медицина қызметкерлері блогер әлеуметтік желіде Атырау облыстық балалар ауруханасы қызметкерлерінің беделін түсіретін жалған ақпарат таратып отыр деп есептейді.
Үндеуде Баязиевтің «Фейсбук» әлеуметтік желісінде объективті дәлел келтірмей, пациенттерге көмек көрсетілмегені туралы видеолар мен ақпаратты жариялағаны айтылған. Аурухана басшылары сапалы медициналық көмек көрсететінін айтып, әлеуметтік желіде жарияланған ақпарат шындыққа жанаспайды.
Аурухана қызметкерлері «Рүстем Баязиевтің әлеуметтік желілерде аурухана дәрігерлерінің үстінен шағымдар мен арыздар жинау әрекетін заңсыз» деп санайды. Үндеуде дәрігерлердің пікірінше, блогер бұзған бірқатар заңнамалық нормалар тізілген. Атап айтқанда, жеке өмірінің құпиясын қорғау құқығы (ҚР Азаматтық кодексінің 144-бабы), өз бейнесіне құқығы (ҚР АК 145-бабы). Дәрігерлер де Баязиевтің жазбаларының астындағы пікірлерді қорлау деп санап, дәрігерлер мен балалар ауруханасының барлық қызметкерлерінің ар-намысы мен абыройын қорғау ниеттерін мәлімдейді.
Рүстем Баязиевтің өзі «Әділ сөз» қорының тілшісіне мүгедек балалардың ата-анасының шағымы бойынша ауруханаға барғанын және видеода ата-аналардың көмектің жоқтығына, балалар ауруханасындағы қажетті құрал-жабдықтардың болмауына дәрігерлердің немқұрайлы әрекетіне шағымданғанын айтты.
12 қыркүйек.
Жанар Асылханова, inbusiness.kz (Өскемен)
Шенеуніктің адвокаты БАҚ-тан сот қаулысындағы ақпаратты жоққа шығаруды талап етті
2023 жылдың 10 қыркүйегінде inbusiness.kz сайтында Жанар Асылханованың Батыс Қазақстан облысының мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау басқармасының басшысы Мәди Отарбаевқа қатысты сот ісі туралы мақаласы жарияланды.
Сондай-ақ материалда сот материалдары бойынша Отарбаевтың Қазақстаннан кетуге әрекеттенгені, сондықтан соттың бұлтартпау шарасын елден шықпау туралы жазбаша міндеттемеден қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына өзгерткені айтылады.
Материал жарияланған күннің ертеңіне Мәди Отарбаевтың әйелі редакцияға хабарласып, бұл материал күйеуінің өмірін қиындатып, жұмыстан кетуіне әкеліп соқтыруы мүмкін екенін айтып, журналисті полицияға арызданамын деп қорқытқан.
Кешке қарай редакцияға Мәди Отарбаевтың мүддесін қорғайтын адвокаттан сотқа дейінгі талап-арыз түсті. Онда «Қазақстанның Қырғызстанмен шекарасында ұсталды» деген сөйлемнің шындыққа жанаспайтынын көрсетіледі.
Адвокат Отарбаевты шекарада ешкім ұстамағанын, оның өзі Қазақстан Республикасынан шығуға тыйым салынғанын біліп, Алматыға тұрғылықты жеріне оралғанын, содан кейін Өскемендегі сот отырысына келгенін айтады.
«Қазіргі уақытта М.Ж. Отарбаевқа қатысты үкім шығарылмаған және заңды күшіне енген жоқ. Жоғарыда айтылғандарға байланысты барлық соңғы мақала мезгілсіз деп есептейміз. Жоғарыда аталған ақпаратты теріске шығару шараларын қолдануыңызды сұраймыз», - делінген сотқа дейінгі талап арызда.
Ал, журналист материал дайындау кезінде пайдаланған сот ұйғарымында сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет «шекарадан өту әрекетінің жолын кесті» сол үшін бұлтартпау шарасымен қамауға алынды деп жазылған.
12 қыркүйекте басылым журналисінің үстінен полицияға арыз түскені белгілі болды. Бірақ нақты кім және қандай айып тағылғаны әзірге белгісіз.
12 қыркүйек.
«Наша Газета» (Қостанай)
Ақпарат комитеті қоғамдық-саяси басылым жас санатын көрсетуі керек деп есептейді
Тамыз айында «Наша Газета» апталығының редакциясына Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің Ақпарат комитетінен «Балалардың денсаулығы мен дамуына зиян келтіретін ақпараттан қорғау туралы» заң бұзушылықтарды жоюды талап еткен хат келіп түсті. Атап айтқанда, басылымның бірінші бетіндегі жас санатының белгісін көрсету.
Бұған жауап ретінде «Твой шанс» ЖШС («Наша Газета» апталығының баспагері) адвокаты Анна Дудина және «НГ» бас редакторы Тимур Гафуров Комитетке БАҚ-ты есепке алу туралы куәлікте негізгі тақырыптық бағыт «ақпараттық материалдарды жариялау» деп көрсетілгенін, ақпараттық қоғамдық-саяси сипаттағы басылым деп түсіндірді. Демек «Наша Газета» іс жүзінде қоғамдық-саяси сипаттағы ақпаратты таратуға бағытталғандықтан, негізгі тақырыптық бағытты өзгерту талап етілмейді – олар бір-біріне қарама-қайшы емес, толық сәйкес келеді.
Демек, қолданыстағы заңнамаға сәйкес «Наша Газета» қоғамдық-саяси сипаттағы ақпаратты тарататынын ескере отырып, жас санаты белгісіз баспа өнімдерін шығаруға құқылы.
12 қыркүйекте Анна Дудина Ақпарат комитетінен жауап алды, онда комитет төрағасының орынбасары Ілияс Есмағұл былай дейді:
«Наша Газета» мерзімді басылымы Заңның 15-бабы 2-бабының 2) тармақшасында көрсетілген ерекшелікке жатпайды. Сонымен қатар, баптың 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 156-1 бабы бойынша жас санаты белгісіз аударылған баспа басылымдарын тарату ескерту жасауға әкеп соғады. 156-1 баптың 3-тармағына сәйкес осы баптың бірінші және екінші бөліктерінде көзделген, тиісті ескерту жасалғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған іс-әрекеттер айыппұл салуға әкеп соғады.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде Комитет газет иесіне уәкілетті органда қайта тіркеуден өтуді немесе ақпараттық өнімге тиісті таңбалауды жүргізуді ұсынады».
13 қыркүйек.
«Наша Газета» (Қостанай қ.)
Жол көлік оқиғасының қатысушысы «Наша Газетадан» оқиғаның видеосын жоюды талап етті
13 қыркүйекте «Наша Газета» апталығы өзінің сайтында және Instagram парақшасында самосвал көлігі жол бағанына соғылған ерекше апат туралы жаңалықты жариялады. Ақпаратта оқырмандар жіберген екі видео қолданылды.
Жарияланғаннан кейін редакцияға ер адам қоңырау шалып, осы видеоның бірін жоюды талап етті. Өйткені адам тек апатты ғана түсірмейді оған түсініктеме береді. Қоңырау шалушы бұл адамның өзі екенін айтты.
«НГ» бас редакторы Тимур Гафуров мұны растауды сұрады. Қоңырау шалушы редакциясының WhatsApp чатына Tik-Tok сайтындағы жазбаның сілтемесін жіберді.
Хатта Ғафуров видео ашық көзде жарияланғандықтан, бұл видеоны БАҚ-та пайдалану кезінде суретке құқықты бұзу туралы сөз болуы мүмкін емес және «НГ» басылымы видеоның дереккөзіне сілтеме жасайтынын айтты.
Дау осымен шешілді.
