Шілденің 27-сі.
Нұркен Айнабеков, белсенді (Шымкент)
Апелляциялық алқа шымкенттік блогердің кінәсіздігін растады
24 шілдеде Шымкент қалалық сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасы әкімшілік құқық бұзушылық істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының белсенді Нұркен Айнабековті жала жабу туралы істе ақтау туралы шешімін өзгеріссіз қалдырды.
Естеріңізге сала кетейік, ҚР ӘҚБтК 73-3-бабының 3-бөлігі бойынша Айнабековті әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы арызбен Мәжіліс депутаты Болатбек Нәжметдинұлы жүгінді. Мұның себебі белсендінің Facebook-те 31 қаңтарда «Қылмыскер қалай депутат болды?» деген жазбасы себеп болған. Онда ол депутаттың соттылығы және істің егжей-тегжейі туралы хабарлайды.
Тараптарды тыңдап, істің материалдарын зерттегеннен кейін, 7 маусымда бірінші сатыдағы сот әкімшілік құқық бұзушылық құрамының болмауына байланысты әкімшілік істі тоқтатты.
Шымкент қалалық әкімшілік құқық бұзушылық істері жөніндегі сотының қаулысының сипаттама бөлігінде: «Атап айтқанда, Н.Айнабековтің «Facebook» әлеуметтік желісіндегі жеке парақшасында жариялаған мақаласында сот үкімі бойынша анықталған мән-жайлар, яғни Н.Айнабеков жариялаған мақалада Б. Нәжметдинұлының ар-намыс пен абыройға нұқсан келтіретін ақпараттар анықталмады» делінген.
Апелляциялық алқа бірінші сатыдағы соттың шешімімен келісіп, оның күшін жоюға негіз жоқ деп есептейді.
Шілденің 28-і.
Антон Бударов, блогер (Алматы қ.)
Жоғарғы Сот блогер Антон Бударовқа қарсы сот ісін бірінші сатыдағы сотқа қайтарды
18 наурызда әкімшілік құқық бұзушылық жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот қоғамдық белсенді Тоғжан Қожалының блогер Антонды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы арызын өндіріске қабылдады
Бударов депутаттыққа кандидат болған ол туралы көрінеу жалған мәліметтерді таратқан. Арызданушы Бударовтан депутаттыққа кандидаттың ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін жала жабатын мәліметтерді жоққа шығаруды міндеттеуді сұрады.
ӘҚБтК-нің 104-бабы бойынша А.Бударовқа қатысты әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау 2023 жылғы 20 наурызға тағайындалды.
20 наурызда арыз қаралмады, өйткені әкімшілік сот оны Алматы прокуратурасына жіберу туралы ұйғарым шығарды.
«Арызда көрсетілген мақаланың авторын; оны жариялаған адамды; YouTube арнасының иесін; А.Ю. Бударовтың ұялы телефон нөмірін көрсете отырып, байланыс деректерін; оның азаматтығын; сондай-ақ мәселені шешуді тексеру және анықтау қажеттілігі мақсатында сот-филологиялық сараптама тағайындау туралы ұйғарым жасады.
Шығарылған ұйғарыммен келіспей, Түрксіб ауданының прокуроры оған Т.Қожаланың өз құқықтары мен бостандықтарын сот арқылы қорғау құқығының шектелгенін көрсетіп, апелляциялық өтініш берді. 4 мамырда прокурордың апелляциялық өтініші қанағаттандырылмады.
Прокурор Жоғарғы сотқа наразылық білдірді. Соттың құқық нормаларын түсіндірудегі және қолданудағы біркелкіліктің бұзылуына байланысты іс бойынша шығарылған сот актілерін кассациялық тәртіппен қайта қарауды ұсынды.
28 шілдеде Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Қылмыстық істер жөніндегі сот алқасы екі сот актісінің күшін жойып, арызды сот өндірісіне қабылдау сатысынан бастап істі бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жіберді.
«Әділ сөз» қорының түсініктемесі
Әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс, әдетте, лауазымды тұлғаның хаттама жасауы немесе прокурордың қаулы шығаруы арқылы қозғалады. Алайда, әкімшілік құқық бұзушылықтың кейбір белгілері бойынша (ӘҚБтК-нің 807-бабының 1-бөлігінің 4-тармағында көрсетілген) зардап шеккен азамат сотқа тікелей жүгіне алады. Жоғарыда аталған тізімге кандидаттар туралы көрінеу жалған ақпарат тарату (ӘҚБтК-нің 104-бабы) енгізілгендіктен, Тоғжан Қожалы бұл құқығын пайдаланған. Алайда, жергілікті соттар жәбірленуші азаматта әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау үшін сотқа жүгінудің тікелей құқығы жоқ деп есептеді, осыған байланысты олар материалды прокурорға жіберді. Бірақ Жоғарғы Сот заңдылықты қалпына келтірді, енді Т.Қожалының өтініші бойынша іс бірінші сатыдағы сотта қайта қаралады.
Айтпақшы, журналистер (жеке тұлғалар ретінде) бұл механизмді ӘҚБтК-нің 456-1-бабы бойынша лауазымды тұлғаларды ақпарат беруден заңсыз бас тартқаны, көрінеу жалған ақпарат бергені немесе ашық ақпаратты қолжетімділігі шектеулі ақпаратқа заңсыз жатқызғаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тарту үшін де пайдалана алады.
Тамыздың 2-сі.
«Тобол Инфо» АА (Қостанай)
«Тобыл инфо» (Қостанай)
Талапкер сотта мақаладағы қандай сөз тіркестерін теріске шығаруды талап ететінін айта алмады
Мамыр айында Қостанай қаласының тұрғыны Жанат Қожыбаева Қостанай қалалық сотына ар-намысын, абыройын және іскерлік беделін қорғау туралы арызданды. Ол «Тобол Инфо» ақпарат агенттігінің «О буллинге ребенка в костанайской школе, который начался с конфликта мамы и учителя. Или о том, почему амбиции учителей порой выше, чем личность ребенка» (tobolinfo.kz, 02.03.2023) атты мақаласында шындыққа жанаспайтын ақпарат жарияланғанын айтады.
Талапкер мақалада сипатталған мектепте мұғалім болған. Қазір ол басқа мектепте жұмыс істейді.
Бұған дейін редакция Ж.Қожыбаеваның сотқа дейінгі талап арызына жауап ретінде журналист өз мақаласында баланың анасы Ботагөз Қожахметованың фактілері мен тікелей сөйлеген сөзін жариялағанын, ал сотқа дейінгі талап арызда бұл фактілер көрсетілмегенін атап өткен болатын.
Сот отырысына Ботагөз Қожахметова да айыпталушы ретінде қатысты.
Талапкер Жанат Қожыбаева Б.Қожахметованы өзінен кешірім сұрауды, жауапкерлерден мақаланы теріске шығаруды және 1 миллион теңге моральдық шығынды, сондай-ақ 250 мың теңге өкілдік шығындарын өндіруді міндеттеуді талап етті.
Сот отырысы барысында судья Р. Бегежанова бірнеше рет талапкер мен оның өкілінен мақаладағы нақты қай жолдар шындыққа сәйкес келмейтінін нақтылауды сұрады. Жауап болған жоқ, ал арызданушы тарап жарыссөз кезінде олар бүкіл мәтінді теріске шығаруды талап ететіндіктерін мәлімдеді.
2 тамызда сот талапты қанағаттандырудан бас тартты.
Сот шешімі заңды күшіне енген жоқ.
