2 қараша – Журналистерге қарсы қылмыстар үшін жазасыздықты тоқтатудың халықаралық күні
2 қарашада әлемде журналистерге қарсы қылмыстар үшін жазасыздықты тоқтатудың халықаралық күні атап өтіледі. Мұндай күн БҰҰ отырысында кездейсоқ құрылған жоқ.
БАҚ қоғамда маңызды рөл атқарады. Өткір проблемаларды көрсетеді және оларды шешуге ықпал етеді, азаматтарды маңызды оқиғалар мен олардың ықтимал салдары туралы хабардар етеді. Алайда, қорғансыздық сезімі журналистердің өзі-өзіне деген цензураға әкелуі мүмкін.
Нәтижесінде азаматтардың хабардар болу деңгейіне теріс әсер етеді, мемлекеттің жергілікті жерлердегі жағдайға уақытында жауап беру мүмкіндігін шектейді, мемлекеттің проблемаларды шешу үшін алдын алу шараларын жоспарлау және пайдалану қабілетін тарылтады.
«Әділ сөз» қорының мониторингі көрсеткендей, Қазақстандағы журналистер қауіп қатерге, сот процестеріне және кибершабуылдарға тап болуда. БАҚ қызметкерлеріне шабуылдар да аз емес. Журналистердің заңды кәсіби қызметіне кедергі келтірген екі жағдай ғана сотқа жеткен.
Өткен аптада сот журналист Диана Сапарқызына шабуыл жасаған «АрселорМиттал Теміртау» күзетшілерінің әрекетінен ешқандай әкімшілік құқық бұзушылықты таппады. Біз бұл шешімнің басқа қылмысты тоқтатуға әсер етпейтініне немесе негіз бола алмайтынына алаңдаймыз.
Кеше журналистер мен БАҚ-қа шабуылдардың ең атышулы топтамасының ұйымдастырушысы Аркадий Клебанов (Маневич) түрмеден қашып, мәжбүрлі психиатриялық емделуге жіберілді. Бір қызығы, зардап шеккен журналистердің барлығына келтірілген моральдық зиян үшін өтемақы мөлшері Клебановтың өз қылмысын ұйымдастыруға жұмсаған шығынынан аз. Қазақстан тәуелсіздігі тарихындағы журналистерге қарсы жасалған ең шулы және ауқымды қылмыс үшін кінәлі тиісті жауапкершілікке тартылған жоқ.
Журналистерге қарсы қылмыстар үшін жазасыздықты тоқтатудың халықаралық күнінде біз жазасыздық жаңа қылмыс тудыратынын еске салғымыз келеді. Журналистерге қарсы қылмыс жасағандар өз еліне, бүкіл қоғамға қарсы қылмыс жасайды. Қылмыскерлердің жауапкершіліктен қашып кетуіне жол бермеу керек. Қоғамның қауіпсіздігі журналистердің қауіпсіздігінен басталады.
